تحلیل سیاستهای زمین و مسکن و میزان اثرگذاری آنها بر توسعه کالبدی شهرها (مورد مطالعه: منطقه 15 شهرداری تهران)

مسکن کوچکترین عنصر سکونتگاه‌ها، مهم‌ترین کاربری شهری و یکی از شاخص‌های عمده ارزیابی توسعه یک کشور است. از سویی تغییر و تحولات جمعیتی ناشی از رشد طبیعی و مهاجرت، نیاز به مسکن را افزایش داده و موجب گسترش کالبدی شهرها می‌گردد؛ اصولا نبود سیاست‌گذاری صحیح در بخش زمین در یک کشور و یا عدم تناسب سیاست اتخاذ شده با وضعیت اقتصادی، فرهنگی و سیاسی موجود در آن، منجر به بروز مشکلات متعددی در حیطه اقتصاد خواهد شد. این امر دولت‌های ملی و محلی را بر آن داشت تا سیاست‌هایی را در جهت کنترل گسیختگی کالبدی شهرها تدوین کنند. هدف پژوهش؛ تشخیص میزان اثرگذاری این سیاست‌ها بر توسعه کالبدی منطقه 15 شهرداری تهران است. در این پژوهش که به لحاظ هدف شناختی و به لحاظ ماهیت پس رویدادی است؛ از رویکرد کیفی با روش توصیفی- تحلیلی بهره‌ گرفته شد. بخش مطالعات میدانی با روش پیمایشی و بر مبنای تکنیک مصاحبه و پرسشنامه صورت پذیرفت. جامعه آماری را نخبگان، اساتید و کارشناسان و متولیان شهری تشکیل می‌دهند. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS )آزمون فریدمن( و جهت نمایش داده‌ها از نرم‌افزار GIS استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که از میان سیاست‌های مؤثر بر توسعه کالبدی منطقه پانزده شهرداری تهران، سیاست‌های تقاضا محور تأثیرگذاری بیشتری نسبت به سیاست‌های عرضه محور داشته است؛ و از میان کلیه شاخص‌ها، دخالت مستقیم دولت در بازار زمین (واگذاری‌ها در بخش زمین شهری) بیشترین نقش را ایفا نموده‌ است.