TÜRKİYE’DE 6360 SAYILI BÜYÜKŞEHİR YASASI KAPSAMINDA BÜYÜKŞEHİRLER/ BÜTÜNŞEHİRLER: YÖNETSEL YAPI, MALİ/İKTİSADİ BOYUT ve GELECEK VİZYONU ÜZERİNE BİR TARTIŞMA - METROPOLITAN AND WHOLE-CITY IN TURKEY WITHIN THE SCOPE OF LAW NO 6360:DISCUSSION ON MANAGERIAL STRUCTURE,FINANCIAL/ECONOMIC DIMENSION AND FUTURE VISION

Buyuksehir kavrami, tarihte ilk kez Eski Yunan’da, metropolis (ana) ve polis (kent) kelimelerinin birlesiminden olusan metropol (anasehir) olarak, modern cagda ise Avrupa’da goc ve endustrilesme ile nufusu hizla buyuyen Londra, Paris, Roma gibi kentler icin kullanilmistir. Yeni Turkiye Cumhuriyeti yonetim seklini Fransa’dan etkilenerek merkeziyetcilik esasinda sekillendirmistir. Cumhuriyetin ilk yillarinda kentli nufus dusuk ve nufusun buyuk orani kirsal alanda yasadigi icin, 1924 yilinda cikarilmis olan 442 sayili Koy kanunu yeterli gorulmustur. 1960’li yillardan itibaren kentlerdeki yasam ve is imkanlarinin gelismesiyle kirdan kente goc hizlanarak kentlerin nufusu artmistir. Bu donemde, artik kent belediyelerinin, yeni bir yonetim anlayisi ve yasal altyapiyla yonetilmesi gerektigi dusunulmus, sirasiyla 1930 yilinda 1580 sayili Belediye Kanunu, 2004 yilinda 5216 sayili Buyuksehir Belediyesi Kanunu, 2005 yilinda 5302 sayili Il Ozel Idaresi ve 5393 sayili Belediye Kanunu, ve son olarak, 2012 yilinda Bazi Kanun Hukmunde Kararnamelerde Degisiklik Yapilmasina Dair Kanun cercevesinde cikarilan 6360 Sayili Kanun cikarilmistir. 6360 sayili kanun belediyeleri; buyuksehir ve ilce belediyeleri arasindaki gorev, yetki ve sorumluluk paylasimi, kentsel ve kirsal alan yonetimi, imar ve planlama, personel sistemi, belediyelerin ticari sirket ve istirakleri konusunda yeniden dizayn etmistir. 6360 sayili kanun ile birlikte 30 sehrimiz buyuksehir olmustur. 2019 yerel secimleri oncesi buyuksehir olma sartlari yeniden duzenlenerek, “butunsehir” olarak nitelendirilen yonetim modeliyle,  51 ilin daha butunsehir olmasi planlanmaktadir. Calismanin kapsaminda, 2012 yilindan beri uygulanan ve olumlu goruslerin yanisira, ozellikle uygulayici olan belediye baskanlari tarafindan zaman zaman elestirilen ve yeniden duzenlenmesi gerektigi dusunulen “butunsehir yonetim” modelinin gelecegi konusunda bir tartismaya yer verilmistir. Calismada; Ilgili literatur taramasi yapilarak, yasal duzenlemelerin yanisira, yasa koyucu ve uygulamacilarin guncel gorus ve onerilerine deginilmistir.