Voedingssupplementen zijn zinvol bij de preventie en de behandeling van decubitus

De directe relatie tussen voeding en decubitus blijft vooralsnog onduidelijk. Multivariate analysen van epidemiologische gegevens tonen evenwel aan dat een lage ‘body mass index’ (BMI), een te laag lichaamsgewicht en een slechte of verminderde voedingsinname onafhankelijke risicofactoren zijn voor het ontstaan van decubitus. 1 2 Verder blijkt dat een klinische toestand van ondervoeding bijdraagt aan het ontstaan van decubituswonden enerzijds en aan een slechte genezing daarvan anderzijds. 1 Diverse onderzoeken hebben daarnaast gerapporteerd dat de meeste patienten met decubitus, of zij nu thuis, in het ziekenhuis of in het verpleeghuis verblijven, in een ondervoede toestand verkeren. 3 4 De intrinsieke beschikbaarheid van voedingsstoffen die noodzakelijk zijn voor weefselbehoud, versterking van de weefselweerstand en weefselherstel komt daardoor in het gedrang. Het additioneel toedienen van voedingssupplementen om op gemakkelijke wijze het tekort aan eiwitten, energie, vitaminen en mineralen aan te vullen of om extra nutrienten te verschaffen, lijkt uit klinisch oogpunt een logische handelwijze. Toch hebben studies onvoldoende gegevens opgeleverd ter ondersteuning van deze voedingsinterventie bij patienten met decubitus of een risico hierop. Uit een cochrane-review uit 2003 kwamen geen duidelijke conclusies naar voren over het effect van voedingssupplementen op het ontstaan of genezen van decubitus. De meeste geincludeerde studies waren heterogeen van opzet en methodisch van onvoldoende kwaliteit. 5 In 2005 verscheen een systematische review waaruit bleek dat eiwitverrijkte voedingssupplementen het risico op decubitus statistisch significant verminderen. Voorts waren er aanwijzingen, doch niet significant, dat dergelijke supplementen ook de wondgenezing kunnen bevorderen. 6 Men wijst echter op het belang van nieuwe studies met een methodisch betere opzet, bijvoorbeeld gerandomiseerde klinische trials, en die voldoende lang duren. De meeste voedingsstudies bij patienten met decubitus, van wie het merendeel dus in een gecompromitteerde voedingstoestand verkeert, duren immers vaak te kort om een zichtbaar effect aan te tonen. De gebruikte voedingssupplementen dragen dan bij aan het herstellen van de uitgeputte lichaamsreserves aan voedingsstoffen, maar nog niet aan versterking van de weefselweerstand en de wondgenezing. Goede studies zijn van belang, omdat er steeds meer ziektespecifieke voedingssupplementen op de markt komen, waar onder voor decubitus. Toch valt het gebruik van voedingssupplementen ter preventie en behandeling van decubitus aan te raden. Ondervoede patienten met decubitus of een risico hierop hebben immers vaak problemen om via de normale voeding aan de vereiste voedingsbehoeften te voldoen. Voedingssupplementen zijn voor deze patienten een waardevolle aanvulling op hun niet toereikende nor male voeding en dragen ook bij aan de verbetering van hun voedingstoestand. 1