سبکشناسی اشعار آیینی در دورۀ دفاع مقدس

شعر آیینی یکی از گونه‌های شعری رایج در دورۀ دفاع مقدس است. شاعران متعهد این دوره در قالب‌های متنوع به توصیف وقایع دینی و مدح و مرثیۀ اهل بیت (ع) پرداخته‌اند. با بررسی ویژگی‌های سبکی این اشعار در سه سطح زبانی (موسیقایی، واژگانی)، ادبی و فکری می‌توان دریافت که شاعران دورۀ مذکور برای توصیف وقایع دینی کدام یک از قرائت‌های حماسی، عاطفی و عرفانی را انتخاب کرده‌‌اند.با بررسی ویژگی‌های سبکی، ضمن مرور اشعار مدایح و مراثی دینی این شاعران می‌توان به تأثیر دفاع مقدس در سروده‌های آیینی آنان نیز پی برد. این پژوهش موجب توجه بیشتر به سروده‌های دینی در شعر معاصر شده و بر ارتباط دوسویۀ شرایط جامعه و فضای ادبی کشور تأکید می‌کند.این پژوهش به شیوۀ کتابخانه‌ای و تحلیل محتوا انجام شده‌است. ابتدا شاعران آیینی برجستۀ دفاع مقدس شناسایی شده‌اند. سپس ویژگی‌های سبکی اشعارشان استخراج شده‌است و در پایان، این ویژگی‌ها مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. با بررسی ویژگی‌های زبانی اشعار آیینی این دوره می‌توان گفت که بسیاری از این اشعار در اوزان سنگین و فاخر سروده شده‌اند. همچنین شاعران برای افزایش استحکام لحن از تکرار واج‌های سخت، سایشی و انسدادی بهره گرفته‌اند. استفاده از واژگان کهن و مربوط به جنگ نیز به ارتقای بار حماسی کلام افزوده‌است. در حوزۀ ادبی نیز شاعران از آرایه‌هایی مانند تشبیه مرکب، اضافۀ تشبیهی و تشخیص بهرۀ زیادی گرفته‌اند که موجب پویایی شعر و طمطراق سخن شده‌است. در زمینۀ فکری نیز شاهد نگاه افتخارآمیز و حماسی به مفهوم عاشورا و انتظار هستیم. بنابراین می‌توان دریافت که بسیاری از اشعار آیینی در دورۀ دفاع مقدس دارای لحن و سبک حماسی است و این مسئله نشان‌دهندۀ تأثیر جریان دفاع مقدس بر فکر  و کلام شاعران این دوره است.