YAŞLILARIN YAŞAMA ORTAMLARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ VE YALNIZLIK YAŞAMA DURUMLARI ÜZERİNE ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞ

Amac: Huzurevlerinde ve aile ortaminda yasayan yaslilarin gunluk yasam aktivitelerinin saptanmasi ve yalnizlik yasama durumlarinin belirlenmesi amaciyla tanimlayici olarak planlandi. Gerec ve Yontem: Arastirma, Il Sosyal Hizmetler Mudurlugune bagli Semiha Şakir Huzurevi Yasli Bakim ve Rehabilitasyon Merkezi ve Izzet Baysal Huzurevinde, Saglik Bakanligina bagli Zeytinburnu Merkez Saglik Ocaginda kurumlardan gerekli izinler alindiktan sonra gerceklestirildi. Calismanin evrenini, Ekim 2009- Nisan 2010 tarihleri arasinda Izzet Baysal Huzurevinde, Semiha Şakir Huzurevi Yasli Bakim ve Rehabilitasyon Merkezinde kalan yaslilar ve Istanbul ilinde aile ortaminda yasayan yaslilar olusturmaktadir. Calismanin orneklemini ise, calismanin yapilacagi huzurevlerinde ve Istanbul ilinde aile ortaminda yasayan, arastirma kriterlerine uygun toplam 120 yasli olusturmaktadir. Veriler, Veri Toplama Formu, University of California Los Angeles Loneliness Scale (UCLA-LS Yalnizlik Skalasi), Katz’in Gunluk Yasam Aktiviteleri Indeksi kullanilarak toplandi. Verilerin analizi bilgisayar ortaminda SPSS 16.0 istatistik hesaplama programi yardimiyla yuzdelik dagilimlar, ki-kare (X2), student t testi one-way anova testi kullanilarak yapildi. Bulgular: Huzurevleri ve aile ortaminda yasayan yaslilarda yas ve cinsiyetin yalnizlik yasama durumlarini etkilemedigi (p>0.05), evli olan yaslilarin daha az yalnizlik yasadiklari belirlendi (p<0.001). Ayni zamanda yaslilarin egitim durumu ve gelir kaynaklari arttikca yalnizlik yasama durumlarinin azaldigi saptandi (p<0.001). Sonuc: Huzurevlerinde yasayan yaslilarin aile ortaminda yasayan yaslilara gore gunluk yasam aktivitelerinde daha bagimli olduklari ve daha fazla yalnizlik yasadiklari saptandi (p<0.01). Bu sonuclar dogrultusunda; Butun yaslilara, en asgari yasam duzeyini surdurebilmeleri icin gerekli ekonomik destek saglanmali, yaslilarin tumu sosyal guvence altina alinmali, yaslilara yonelik hizmetler onlari mumkun oldugu kadar evlerinde ve toplumla temas halinde tutmayi amaclamalidir. Saglik personeline geriatri alaninda daha cok bilgi verilmeli ve bu konudaki arastirilmalar arttirilmalidir