[مقاله کوتاه علمی] پراکنش، فعالیت فصلی و میزان کارایی زنبور Ooencyrtus ferdowsii (Hym.: Encyrtidae) پارازیتویید تخم سوسک سرشاخهخوار رزاسه Osphranteria coerulescens (Col.: Cerambycidae)

در این تحقیق به شناسایی، تعیین پراکنش و میزان کارایی زنبور Ooencyrtus ferdowsii EbrahimiandNoyes2014 پارازیتویید تخم سوسک سرشاخه­خوار رزاسه در باغ­های بادام شهرستان­های فردوس، سرایان و قاین در استان خراسان جنوبی پرداخته شده است. در این مناطق زنبور O. ferdowsiiاز اواخر خرداد تا اواسط تیرماه سال 1392 فعالیت داشت. زمان شروع فعالیت این زنبور اواخر خردادماه و آخرین زمان مشاهده آن در اواسط تیرماه در مهوید بود. میانگین درصد پارازیتیسم در کل مناطق نمونه‌برداری 91/2±45/34 ثبت شد. اوج زمان ظهور پارازیتوییدها در کلیه مناطق اواسط تیرماه بود. بیشترین پارازیتیسم در هفته اول تیرماه در منطقه خرو با 7/79 درصد ثبت شد. اما در مناطق کرغند و مصعبی، تخم پارازیته مشاهده نشد. میانگین خروج زنبور از یک عدد تخم پارازیته شده، 05/0±19/1 بود که مبین وجود سوپرپارازیتیسم در زنبور O. ferdowsii می­باشد. این میزان پارازیتیسم، نشان‌دهندة پتانسیل بالای این زنبور در کنترل سوسک رزاسه است. بیشترین نسبت جنسی (ماده به کل) 7/85 درصد در نیمه تیر ماه در منطقه مهوید و با میانگین 20/4±00/67 درصد ثبت شد. در این خصوص باید آگاهی لازم به باغداران داده شود تا با اقدامات نامناسب، به خطر نیافتد.