بررسی پویای انتقال نابرابری منطقه ای در ایران (مطالعه موردی :استانهای ایران)

روش‌های معمول اندازه‌گیری نابرابری منطقه‌ای، نمی‌توانند تحولات درونی کشور را از حیث جابه‌جایی در گروه‌های مختلف توسعه، منعکس کنند و شاخص نابرابری‌ها برای نشان دادن پویایی توزیع نابرابری کارآمد نیستند. به همین منظور این مقاله به بررسی پویایی انتقال نابرابری منطقه‌ای در کشور طی دوره 1385-1395 با استفاده از شاخص چندبعدی CIRD و روش چگالی کرنال تصادفی می‌پردازد. از آنجا که نابرابری منطقه‌ای پدیده‌ای چندبعدی است که عرصه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیرساختی را در برمی‌گیرد، در مرحله اول با انتخاب 25 نماگر در پنج بعد شامل اقتصاد کلان، علم‌و‌نوآوری، پایداری‌زیست‌محیطی، سرمایه‌انسانی و خدمات‌عمومی و روش تحلیل مؤلفه اصلی دو‌مرحله‌ای (PCA ) به ایجاد شاخص ترکیبی نابرابری پرداخته می‌شود. سپس در مرحله دوم با استفاده از رویکرد تحلیلی ناپارامتریک پویایی توزیع درونی و روش چگالی کرنال تصادفی، فرضیه‌ی همگرایی شاخص CIRDاستان‌های ایران آزمون و سپس براساس چگالی ارگودیک، تعادل در بلندمدت نشان داده می‌شود. با توجه به نتایج، استان‌های کشور در سال 1385 از الگوی چگالی تک‌قله‌ای و در سال 1395 از الگوی چگالی دو قله‌ای در سطوح شاخص نابرابری پایین و میانه پیروی می‌کنند و نیز در توسعه اقتصادی-اجتماعی کشور طی سال ‌های 1385 تا 1395 واگرا هستند. بدین معنا ﮐﻪ طی این سال‌ها، اﺳﺘﺎن‌های کشور از توسعه‌یافتگی پایین ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﮐﻠﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪﯾﺎﻓﺘﮕﯽ میانه و ﺗﻮﺳﻌﻪﯾﺎﻓﺘﮕﯽ ﭘﺎﯾﯿﻦ و تقریبا نزدیک به یکدیگر ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی ﺷﺪه‌اﻧﺪ.