تأثیر الیسیتورها بر تنظیم اسمزی، پایداری غشاء، رنگیزههای فتوسنتزی و عملکرد اسانس گیاه زوفا تحت تنش خشکی

به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد الیسیتورهای کیتوزان و اسیدسالیسیلیک بر تنظیم اسمزی و برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.) تحت شرایط خشکی آزمایشی ، به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال زراعی 97-96 اجرا شد. عامل آبیاری در سه سطح شامل دور آبیاری هفت، 14 و 21 روزه به‌عنوان فاکتور اصلی و چهار سطح محلول‌پاشی شامل عدم مصرف الیسیتور (تیمار شاهد، محلول‌پاشی با آب خالص)، محلول‌پاشی اسیدسالیسیلیک (300 میلی‌گرم در لیتر)، محلول‌پاشی کیتوزان (پنج گرم در لیتر) و تلفیق اسیدسالیسیلیک و کیتوزان به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد اثر متقابل محلول‌پاشی و آبیاری روی صفات میزان نشت یونی، محتوای کلروفیل ‌a، قند محلول و میزان مالون دی آلدهید معنی‌دار اما بر میزان کاروتنوئید و عملکرد اسانس معنی‌دار نبود. محلول‌پاشی توأم سالیسیلیک اسید و کیتوزان با کاهش 17 درصدی نشت یونی و کاهش 40 درصدی میزان مالون دی آلدهید گیاه نسبت به شاهد سبب افزایش پایداری غشاء سلولی تحت تنش آبیاری 21 روزه شد، در همین تیمار (21 روزه) کیتوزان سبب افزایش 51 درصدی میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی و کلروفیل کل نسبت به شاهد شد. بنابر نتایج به دست آمده اسید سالیسیلیک و کیتوزان توانستند از طریق فعال نمودن مکانیسم‌های مختلف تحمل، توانایی گیاه زوفا را در پاسخ به تنش کم‌آبی افزایش دهند.