Tijdelijk werk: tussenstap of springplank. Onderzoek naar het stepping-stone effect van tijdelijke banen

Een groot deel van de mensen die nu tijdelijk werk hebben, zal over een jaar een vaste baan hebben. Dat geldt in de meeste Europese landen, behalve Spanje. Spanje is het enige land waar onderzoekers een tweedeling op de arbeidsmarkt constateren: een groep ‘insiders’ met vaste contracten en een groep ‘outsiders’ die rouleert tussen werkloosheid en tijdelijke banen. In de andere landen vindt voldoende doorstroming plaats om niet van een tweedeling te spreken. Tijdelijke banen zijn daar vaak een tussenstation richting een vaste baan. Slechts weinig onderzoek gaat verder dan het aantonen van het feit dat tijdelijke banen een tussenstation vormen. Onderzoeken die dat wel doen, bekijken of er misschien een versnelling in het zoekproces optreedt door tussentijds een tijdelijke baan te accepteren en of de uiteindelijke kans om een vaste baan te vinden erdoor wordt vergroot. De onderzoeken die recentelijk zijn uitgevoerd tonen aan dat Spanje geen springplankfunctie kent. Dit is niet verassend. Als er nauwelijks doorstroming is, zou het verrassend zijn als tijdelijke banen een springplank zouden zijn. Maar de onderzoeken voor Duitsland, Nederland en Italie vinden wel een springplankeffect. Na een eerste vertraging als gevolg van het feit dat mensen eerst een tijdje vastzitten aan een tijdelijke baan, treedt een versnelling op en een vergrote kans op het uiteindelijk vinden van een baan. Overigens zijn er aanwijzingen dat een aaneenschakeling van tijdelijke contracten minder positief is voor het vinden van een vaste baan, dan een eenmalige ervaring met tijdelijk werk. Deze drie onderzoeken zijn alle gericht op tijdelijke banen als breed begrip. Waarschijnlijk zal uitzendwerk minder ‘lock-in’ vertonen dan andere tijdelijke banen en daardoor al eerder een versnelling veroorzaken. Het blijft echter lastig om op basis van een brede analyse uitspraken te doen over uitzendwerk als specifiek geval van tijdelijke arbeid. Een nog niet gepubliceerd onderzoek van Ichino, Mealli en Nannicini voor Italie richt zich wel specifiek op uitzendwerk. Zij vinden een aanzienlijk springplankeffect van uitzendbanen.