Mimari Plastik Veriler Işığında Erken Bizans Döneminde Side’de Sütunlu Caddelerin Onarımı

Side, Antik Donemde Pamphylia Bolgesinin en buyuk ve Dogu Akdeniz’in de en onemli limanlarindan biridir. Kent, bu onemini Roma ve Erken Bizans Donemlerinde surdurmus ve bolgenin en zengin ticaret kentlerinden biri olmaya devam etmistir. Hiristiyanligin yayilmasiyla birlikte Pamphylia Prima’nin metropolisi konumuna yukselen kentin, zengin bir Hiristiyan kenti oldugu, yogun dini yapilasmasi ve zengin mermer eserlerinden anlasilmaktadir. Bolgede mermer ocaklarinin olmamasi, oldukca pahali olan bu malzemenin disaridan ithal edilmesini zorunlu kilmistir. Gec Antik Donem’de kentin depremlerle hasar gormesi kamu yapilarinin yaninda, sutunlu caddelerinin de onarimini gerektirmistir. Side kazilarinda bulunan bazi onarim kitabeleri bu konuda bilgi vermekle birlikte, net bir tarih vermekten uzaktir. Arastirmacilar kitabeleri genel olarak 5-6. yuzyillar icinde degerlendirmisler ve kapsamli onarimin da bu ikili tarih onermesi icinde gerceklesmis oldugunu ileri surmuslerdir. Bu calismada, yazitlarda sozu edilen onarim ya da yenilemelerin izi, mimari plastik veriler uzerinden surulmeye ve maddi kanitlari ortaya konulmaya calisilmistir. Ayrica, sutunlu caddelerin onariminda kullanilan ithal sutun basliklari ve sutun kaideleri uzerinden daha dar aralikli bir tarih onerisi getirilmeye ve kent tarihindeki bir donem daha belirgin kilinmaya calisilmistir.