Türkiye’de Koyun Eti, Besi Yemi, Benzin Reel Fiyatlarının ve Döviz Kurunun Koşullu Varyanslarındaki Oynaklığın VAR – Asimetrik BEKK – GARCH (1, 1) Modeli İle Tahmin Edilmesi

Bu calismada, Turkiye’de koyun eti piyasasi ile besi yemi piyasasi arasindaki uzun donem oynaklik iliskisi ve bu oynakligin simetrik olup olmadigi 2010:01–2016:12 donemi aylik verileri ile VAR – Asimetrik BEKK – GARCH (1, 1) modeli kullanilarak analiz edildi. Analiz sonuclarina gore, yalnizca koyun eti getirisinin benzin ve doviz kuru degiskenlerinden etkilenmesine karsin, koyun eti ve besi yemi piyasasindaki uzun donem oynakliklar, hem kendi kisa ve uzun donem oynakliklarindan hem de capraz piyasalardan etkilenmistir. Enerji piyasasi, koyun eti ve besi yemi piyasalarindaki uzun donem belirsizligini artiran bir unsur iken, buna karsilik doviz kuru piyasasi, besi yemi piyasasindaki uzun donem belirsizligini dusurmektedir. Koyun eti ve besi yemi oynakliklari arasindaki korelasyon duzeyinin 2013 yilindan itibaren dususe gecmesi ve buyuk oynaklik sergilemesi ayni donemde Turk Lirasinin yabanci para birimine (ozellikle ABD Dolari ve Euro) karsi deger kaybetmesine baglanabilir. Dolayisiyla istikrarli bir doviz kuru piyasasina sahip olmak ekonominin butununde oldugu gibi koyun eti piyasasi ile besi yemi piyasasi arasinda zaman boyutunda daha istikrarli bir iliskiye neden olacagi goz ardi edilmemelidir.