Farklı Biçim Zamanlarının Yeşil ve Mor Fesleğen (Ocimum basilicum L.) Tiplerinde bazı Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi

OZ: Bu calismada, farkli bicim zamanlarinin yesil ve mor feslegen ( Ocimum basilicum L.) tiplerinde bazi verim ve kalite ozelliklerine etkisini belirlemek amaclanmistir. Denemeler Ege Universitesi Ziraat Fakultesi Tarla Bitkileri Bolumu’nun Bornova/Izmir’de bulunan deneme tarlasinda 2013 ve 2014 yillari yetistirme donemlerinde iki yil sureyle yurutulmustur. Arastirmada, her iki feslegen tipinde de ilk hasat, bitkilerin tarlaya sasirtilmasindan 40 gun sonra yapilmistir ve daha sonra 15 gunluk aralarla toplam alti hasat gerceklestirilmistir. Calismada bitki boyu (cm), yesil herba verimi (kg da -1 ), drog herba verimi (kg da -1 ), drog yaprak verimi (kg da -1 ), ucucu yag orani (%)  ve ucucu yag verimi (l da -1 ) ozellikleri incelenmistir. Tum ozellikler bakimindan elde edilen degerler icin iki yil uzerinden birlestirilmis varyans analizleri yapilmistir. Varyans analizi sonuclari tum ozellikler bakimindan hem populasyon hem de bicim zamani ortalamalari arasinda onemli farkliliklarin bulundugunu gostermistir. Tum ozelliklere iliskin populasyon x bicim zamani interaksiyonlari onemli bulunurken populasyon x bicim zamani x yil interaksiyonlari ise onemsiz olmustur.  Bicim zamanlari bakimindan ortalama drog yaprak verimleri ilk yil (2013) 201,25-295,90 kg da -1 , ikinci yil (2014) 221,62-343,91 kg da -1 degerleri arasinda ve ortalama ucucu yag verimleri de ilk yil (2013) 1,35-2,35 L da -1 ikinci yil da (2014) 1,43-2,94 L da -1 arasinda degismistir. En yuksek ortalama degerler yesil renkli feslegende ve cogunlukla 2. bicim zamaninda (dikimden itibaren 55 gun sonra), 3. bicim zamaninda (dikimden itibaren 70 gun sonra) ve 4. bicim zamaninda (dikimden itibaren 85 gun sonra) elde edilirken; en dusuk ortamalar ise ucucu yag orani disindaki ozellikler yonunden mor feslegen populasyonunda cogunlukla 5. bicim zamaninda (dikimden itibaren 100 gun sonra) ve 1. bicim zamaninda (dikimden itibaren 40 gun sonra)gerceklesmistir. Drog herba verimi, drog yaprak verimi ve ucucu yag verimi bakimindan es zamanli olarak 2. bicim zamaninda (dikimden itibaren 55 gun sonra) ve 4. bicim zamaninda (dikimden itibaren 85 gun sonra) yesil feslegen populasyonunda yuksek ortalamalar elde edilmistir. Sonucta, kiyi Ege Bolgesi kosullarinda yapilacak feslegen uretimlerinde yuksek yaprak ve yag verimleri eldesi icin yesil feslegenin kullanilmasi ve hasadin da 2. veya 4. bicim zamanlarinda yapilmasi onerilmistir.