مسیریابی رخداد گرد و غبار در نواحی غرب و جنوب غرب ایران (سپتامبر 2008)

یکی از مهم­ترین چالش­های زیست‌محیطی سال­های اخیر در منطقه خاورمیانه و ایران، رخداد گرد و غبار می­باشد. پایش و کنترل کیفیت ذرات گرد و غبار، در سطح وسیع و با روش­هایی که از سرعت و دقت بیش‌تر و هزینه کم‌تری برخوردار باشند، از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این تحقیق نقش تاوایی نسبی در شکل­گیری رخداد گرد و غبار در نواحی غرب و جنوب غرب کشور بررسی می‌گردد. به‌علاوه شاخص اختلاف دمای درخشندگی معرفی شده، بارزسازی گرد و غبار بر اساس خصوصیات مربوط به دمای درخشندگی در محدوده مادون قرمز حراراتی سنجنده مادیس ارائه و آستانه­های دمایی به‌منظور تفکیک این رخداد از اراضی بیابان، ابرها و نیز گرد و غبار موجود بر روی دریا تعیین می‌گردد. به‌منظور ردیابی مسیر ذرات گرد و­ غبار مدل لاگرانژی HYSPLIT به‌کار گرفته شده است. پس از بارزسازی و مسیر یابی پس‌گرد ذرات گرد و غبار، مناطق بیابانی عراق به‌عنوان کانون­های شکل­گیری گرد و غبار مورد مطالعه شناسایی شدند. به‌منظور اعتبارسنجی، بین دید افقی ایستگاه­های هم‌دیدی موجود در منطقه و اختلاف دمای درخشندگی باندهای 31 و 32 سنجنده مادیس همبستگی قوی با ضریب 826/0 به‌دست آمد. هم‌چنین در ارتباط با اختلاف دمای درخشندگی و MODIS AOT در محدوده 550 نانومتر مقدار ضریب همبستگی 749/0 محاسبه گردید. نتایج ناشی از مطالعه هم‌زمان بارزسازی گرد و غبار با استفاده از داده­های ماهواره­ای، بررسی دینامیکی و مدل سازی عددی به‌منظور تعیین عوامل تاثیر گذار در شکل­­گیری  و ردیابی مسیر ذرات گرد و غبار و اعتبارسنجی آن با  استفاده از داده­های ایستگاه های هم‌دیدی و سنجش آلودگی هوا حاکی از توانایی این رهیافت  به‌منظور پیش­بینی و پیش­آگاهی رخداد گرد و غبار در منطقه می­باشد.