کاربرد رگرسیون چندمتغیره و برنامهریزی بیان ژن در مدلسازی تبخیروتعرق مرجع

در این پژوهش جهت تخمین تبخیر-تعرق مرجع، روش‌های رگرسیون چندمتغیره و برنامه‌ریزی بیان ژن مورد بررسی و استفاده قرار گرفتند. برای اطلاعات ورودی مدل از اطلاعات ایستگاه سینوپتیک خرم‌آباد شامل: درجه‌حرارت حداکثر و حداقل، ‏رطوبت‌نسبی حداکثر و حداقل، ساعات آفتابی و سرعت باد ماهانه در بازه زمانی 95-61 (به تعداد 420 ماه) استفاده شد. بر اساس رابطه بین پارامترهای ورودی و خروجی، شش الگوی ورودی برای مدل‌سازی تعیین گردید. 70 درصد داده‌ها جهت آموزش و 30 درصد داده‌ها جهت صحت‌سنجی مدل‌ها به کار گرفته شد، همچنین در روش برنامه‌ریزی بیان ژن دو نوع عملگر ریاضی شامل چهار عملگر اصلی و عملگرهای پیش‌فرض مدل مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیره نشان‌داد که مدل پیشنهادی با مقدار 952/0 =R2 از دقت قابل‌قبولی برخورداراست. تحلیل ضرایب مدل حاکی از بیشترین تأثیر بیشینه‌درجه‌حرارت با ضریب 604/0 بر تبخیر-تعرق مرجع بود. نتایج برنامه‌ریزی بیان ژن نشان داد الگوی پنجم با عملگرهای چهار اصلی، در مرحله آموزش با ‏958/0 ‏R2= و ‏‎‏704/0‏RMSE= و مرحله آزمون با 977/0 R2=و ‏‏‎‎‏615/0‏RMSE= عملکرد بهتری را داشته و نتایج بدست آمده نشان داد که برنامه‌ریزی بیان ژن دارای توانایی قابل قبولی در تخمین تبخیر-تعرق مرجع تحت شرایط آب‌وهوایی خرم‌آباد بوده و به‌عنوان مدل قابل‌استفاده در این زمینه معرفی کرد.