Seçim Sistemleri ve Türkiye’de Milletvekili Seçim Sistemine İlişkin Bir Öneri

Turkiye’de mevcut secim sistemi, nispi temsil sisteminin bir turu olan d’Hondt usuludur. D’Hondt usulu secmenin adaletli temsili acisindan avantajlidir. Bununla birlikte, bu usulun ozellikle cesitli yonleriyle istikrar acisindan tartisildigini belirtmek gerekir. Turkiye’de yuzde on ulke geneli barajinin secim sisteminin daha istikrarli sonuclara yol acmasini saglamaya yonelik oldugunda suphe bulunmamaktadir. Bir parti, bu baraji asamadigi durumda, Meclis’te sandalye hesabinin disinda kalmaktadir. Bu yuksek orandaki baraj, partilerin, Meclis’te sandalye dagilimini kolaylastirmasi ve istikrara imkân vermesi yonlerine ragmen temsili azaltmasi bakimindan elestirilmektedir. Bundan dolayi, basit cogunluk veya dar bolge cogunluk sistemi hem istikrar saglamasi hem de baraji gerektirmemesi yonleriyle tartisilmaktadir. Dar bolge cogunluk sistemi, secimde en cok oyu alan partinin adayina secimi kazandirmaktadir. Adayin secim bolgesinde kullanilan oylarin cogunlugunu almasi gerekmez; diger adaylardan cok oy almasi secimi kazanmasi icin yeterlidir. Bu sistem istikrarli siyasi bir sistemin kurulmasi bakimindan uygundur. Secmenler liste usulune gore aday ile daha yakin iliski kurabilirler. Ayrica baraj uygulamasi bu sistemde bulunmamaktadir.