تحلیل مسیر طرحوارههای ناسازگار اولیه، راهبردهای مقابله با استرس و کیفیت زندگی روانی

چکیده: زمینه و هدف: طرح‌واره‏های ناسازگار اولیه یکی از عوامل مختل‌کننده‏ی کیفیت زندگی است، اما مکانیزم این آسیب‏پذیری به خوبی شناخته نشده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه‏ای راهبرد‏های مقابله با استرس در رابطه‏ی بین طرح‌واره‏های ناسازگار اولیه در حوزه‏ی طرد و بریدگی و کیفیت زندگی روانی بود. مواد و روش‏ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه‏ی پژوهش مردان و زنان 20 تا 35 ساله‏ی ساکن شهر اصفهان در سال 1390 بودند که از این میان 245 نفر به‌عنوان نمونه و با استفاده از روش نمونه‏گیری در‏ دسترس انتخاب شدند. آزمودنی‏ها فرم کوتاه پرسش‌نامه‏ی طرح‌واره‏های ناسازگار اولیه‏ی یانگ (YSQ-SF یا Young Schema Questionnaire-Short Form) ، پرسش‌نامه‏ی مقابله با شرایط پر ‏استرس (CISS یا Coping Inventory for Stressful Situation) و فرم کوتاه پرسش‌نامه‏ی کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL-BREF) را تکمیل کردند. داده‏ها با استفاده از روش تحلیل مسیر و نرم‏افزار های18  SPSS و 8.5  LISREL مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‏ها: نتایج تحلیل مسیر نشان داد مقابله‏ی هيجان‏مدار در رابطه‏ی بين طرح‌واره‏ی محروميت هیجانی و كيفيت زندگي رواني (11/0- = اثر مسقيم، 07/0- = اثر غيرمستقيم، 05/0< P) و رابطه‏ی ميان طرح‌واره‏ی رهاشدگي و كيفيت زندگي رواني (09/0- = اثر مستقيم، 04/-0= اثر غير مستقيم، 05/0< P) نقش واسطه‏ای دارد. نتیجه گیری: راهبرد‏های مقابله‏ای واسطه‏ی رابطه‏ی بین طرح‌واره‏های ناسازگار اولیه و کیفیت زندگی روانی هستند. بنابراین، با بهبود راهبرد‏های مقابله‏ای ناسازگارانه‏ی افرادی که دارای طرح‌واره‏های ناسازگار اولیه هستند می‏توان کیفیت زندگی روانی آن‌ها را افزایش داد. کلید واژه ها: طرح‌واره‏های ناسازگار اولیه، راهبرد‏های مقابله با استرس، کیفیت زندگی روانی