Ambiguïteit als strategie:: kritische praktijken in de neoliberale stad

De keuze om op participatie in te zetten als strategie voor maatschappelijke verandering is een complexe zaak. Het veld waar je je op dat moment in begeeft, wordt belaagd door allerlei beperkingen en uitdagingen die te maken hebben met ideologische meningsverschillen, gefragmenteerde politieke omgevingen, verschuivende machtscoalities en pragmatische overwegingen. In vergelijking met de vroegere klare scheidingslijnen tussen staat, middenveld en markt, zorgt de huidige neoliberale tijdsgeest voor een ingewikkelde context (Swyngedouw en Moulaert, 2010). De stedelijke ruimte is de inzet van strijd geworden (Brenner en Theodore, 2005) en participatieprocessen spelen, in al hun complexiteit (Huybrechts, 2014), hier een cruciale rol in. Overal ter wereld worden meer en meer vormen van co-ontwerp en coproductie ingezet op zoek naar een democratisch draagvlak voor stedelijk beleid, planning en ontwerp (Miessen, 2010; Sanders en Stappers, 2008). Participatie en bottom-upinitiatieven lijken aan een revival bezig. Binnen de complexe context van de stad lijkt dit echter niet zonder risico. Zo kan je je afvragen of al deze goedbedoelde acties niet enkel dienen om beslist beleid te legitimeren?(Miessen, 2010); helpen ze misschien om de impact van ideologische meningsverschillen te verminderen door politieke bondgenootschappen uiteen te wrikken?(Von Busch, 2012); of zorgen ze soms voor een vals gevoel van betrokkenheid?(Palmas & Von Busch, 2015). En als dit zo is, wat doe je daar dan aan? In dit hoofdstuk verkennen we kritisch of er door de centrale rol van participatie in het stedelijk beleid nog wel ruimte is voor dit soort …