De betekenis van duurzaamheid in gebiedsgericht beleid

Het Planbureau voor de Leefomgeving streeft in haar duurzaamheidsagenda (2006) naar meer samenhang tussen tussen people, planet en profit, zowel temporeel (nu en later) als ruimtelijk (hier en elders). Omdat het gaat om een schaarstevraagstuk betekent dit streven keuzes maken. Er bestaat echter geen algemeen afwegingskader voor duurzaamheid dat ingezet kan worden in de besluitvorming over ruimtelijke vraagstukken. Wat duurzaam is hangt af van de specifieke context. Algemene duurzaamheidsprincipes worden regionaal en lokaal uitgewerkt. In dit onderzoek wordt nagegaan hoe betrokkenen in twee gebiedsgerichte processen, de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden en de Horstermeerpolder, betekenis toekennen aan duurzaamheid. In beide gebieden spelen complexe waterproblemen. In de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden is die zoektocht naar duurzaamheid bottom-up ingezet en in de Horstermeerpolder top-down. In de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden komen alle aspecten van duurzaamheid sinds medio jaren ’90 aan bod en worden keuzes tussen duurzaamheidsaspecten zoveel mogelijk gemeden. In de Horstermeerpolder daarentegen heeft de provincie al een duidelijke keuze voor ecologische duurzaamheid gemaakt. Pas recentelijk krijgen ook economie en welzijn meer aandacht. In beide gebieden staat de duurzaamheid in het gebied zelf centraal, zowel op korte als op lange termijn. Bovenregionale duurzaamheidafwegingen in het kader van de WILG (Wet Inrichting Landelijk Gebied), het grotere Westelijke Veenweidegebied en de Kaderrichtlijn Water zijn nauwelijks aan de orde. Duurzaamheidaspecten buiten Nederland worden ook nauwelijks meegewogen. Trefwoorden: duurzaamheid, duurzaamheidskapitalen, gebiedsgericht beleid, beleidsarrangement, institutionele context, besluitvorming, beleidsronde, waterbeheer, veenweide, Horstermeer, Alblasserwaard-Vijfheerenlanden.