نشانهشناسی اجتماعی رمانِ کولی کنار آتش با تکیه بر نظریهی پییر گیرو

از جمله رویکردهای پژوهشی که به بررسی و تحلیل نشانه‌ها و درک معناهای پنهان در آن‌ها می‌پردازد، نشانه‌شناسی است. از این منظر، برای تحلیل پدیده‌های اجتماعی که به خودی خود معنا پیدا نمی‌کنند، باید به ساختار فرهنگی‌ و شبکه‌ی معانی‌ای که در آن قرار دارند، توجه کرد. پی‌یر گیرو، نشانه‌های اجتماعی را در دو حوزه‌ی اصلی هویت و آداب معاشرت قابل بررسی می‌داند. این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای نوشته شده‌است، می‌کوشد با تکیه بر نظریه‌ی پی‌یر گیرو و با رویکرد نشانه‌شناسی اجتماعی، نوع و چگونگی نمود نشانه‌های اجتماعی موجود در فضای رمان کولی کنار آتش را تحلیل و بررسی کند. نتایج این مقاله نشان می‌دهد روانی‌پور در رمان کولی کنار آتش، نویسنده‌ای است که با بهره‌گیری از نشانه‌های فراوان، دغدغه‌ی مسائل اجتماعی و علی‌الخصوص دغدغه‌ی مشکلات و رنج‌های زنانی را دارد که در بند عقاید واپس‌گرایانه گرفتار شده‌اند. بهره‌گیری چشمگیر نویسنده از نشانه‌هایی چون یونیفورم‌های گروه-های شغلی، آیین‌های قبیله‌ای، عقاید خرافی و واپس‌گرایانه و جنبش‌های عدالت‌خواهانه که به‌عنوان مهم‌ترین نشانه‌ها برای بیان اعتراض نویسنده به مسائل اجتماعی به‌کار رفته‌اند، در کنار روش‌های گوناگون اطوارپژوهی و ارتباط غیرکلامی (چون لحن، پوشاک و ...) برای بازتابانیدن واقعیت‌های تلخ جامعه و بیان هدف‌های خاص در قالب توصیف زندگی «آینه» قابل توجه است. برای مثال، نویسنده در ذیل مؤلفه‌ی «یونیفورم» و در بحث و مؤلفه‌ی نشانه‌شناختی «گروه-های شغلی»، به‌شکل مطلوبی توانسته به نابرابری شغلی زنان و مردان در میان قبایل کولی اشاره کند؛ این‌که در قبایل کولی اگرچه مسئولیت‌های مهم به عهده‌ی زنان است، با این‌حال، حق تصمیم‌گیری‌ ندارند و از آن‌ها به‌عنوان ابزاری برای کسب درآمد استفاده می‌شود. یا در بحث مؤلفه‌ی نشانه‌شناختی «رسوم قبیله‌ای» در قبایل کولی‌، درس‌خواندن جایگاهی ندارد و بر مبنای قانون قافله، خانه و کاشانه برای کوچ‌نشین‌ها ممنوع است، اسکان معنایی ندارد و دختران کولی در امر ازدواج، حق انتخاب ندارند. همچنین در یک برآیند کلی از این رمان، می‌توان دریافت که عواملی مانند: شخصیت‌ها، نوع پوشاک، زبان و لحن، مکان‌ها و در مجموع سبک زندگی روند تکاملی دارند. هم‌زمان با ترقی شخصیت آینه، دیگر عناصر داستان هم یک سیر صعودی را طی می‌کنند.