ارزیابی اثرگذاری تغییر اقلیم بر عملکرد گندم آبی رقم مهرگان در شرایط تنش خشکی (مطالعه موردی: ورامین)

به منظور بررسی اثرگذاری تغییر اقلیم بر عملکرد گندم آبی رقم مهرگان در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی (CRBD) در 3 تکرار با پنج تیمار آزمایشی شامل؛ ]کشت معمول منطقه در شرایط بدون تنش (شاهد) (T1)، تنش در مرحله چکمه‌ای (T2)، تنش در مرحله گلدهی (T3)، تنش در مرحله شیری شدن (T4)، و تنش در مرحله خمیری شدن (T5)[، در شهرستان ورامین انجام شد. در این پژوهش شبیه‌سازی اقلیم آینده، با بهره‌گیری از مدل گردش عمومی HadGEM تحت سناریوهای اقلیمی RCP4.5 و RCP8.5 در دو دوره 2025 و 2055 (2010-2039 و 2069-2040)، توسط مدل AgMIP با استفاده از داده‌های اقلیمی بلند مدت مربوط به دوره پایه (1980-2009) صورت گرفت. همچنین برای شبیه‌سازی رشد و نمو گندم از مدل SSM-Wheat استفاده شد. بر پایه یافته‌ها، فراسنجه‌های دمای کمینه و بیشینه در دوره‌های 2025 و 2055 تحت سناریوهای RCP4.5 و RCP8.5 افزایش یافت. درحالی‌که میزان بارش در دوره‌های 2025 و 2055 تحت سناریوهای RCP4.5 به‌ترتیب 4/9 و 21 درصد افزایش یافت. ولی تحت سناریو RCP8.5 به‌ترتیب 9/1 و 8/2 درصد کاهش یافت. رخداد تنش خشکی باعث کوتاه شدن طول دوره مراحل فنولوژیک از جمله؛ تعداد روز تا گلدهی، رسیدگی و طول دوره پر شدن دانه در شرایط تغییر اقلیم شد. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین کاهش میزان ماده خشک مربوط به شرایط رخداد تنش در مرحله چکمه‌ای در دوره 2055 با 4 درصد و بیشترین کاهش عملکرد در مرحله گلدهی با 2/10 درصد در دوره 2025 تحت سناریو RCP4.5 دیده شد.