بررسی خصوصیات ضدباکتریایی، آنتیاکسیدانی و پایداری اکسایشی روغن حاوی اسانس بذر گشنیز

با توجه به مقاومت گونه‌های میکروبی به آنتی‌بیوتیک‌های رایج و عوارض ناخواسته آنتی‌اکسیدان‌های سنتزی، تلاش برای معرفی ترکیبات طبیعی دارای خصوصیات ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی رو به افزایش است. در این پژوهش فعالیت آنتی‌اکسیدانی و خصوصیات ضدمیکروبی اسانس بذر گشنیز مورد بررسی قرار گرفت. میزان ترکیبات فنولی کل اسانس با استفاده از معرف فولین سیوکالتو اندازه‌گیری شد. فعالیت آنتی‌اکسیدانی اسانس با آزمون رادیکال گیرندگی بررسی و با آنتی‌اکسیدان سنتزی بوتیل هیدروکسی تولوئن مقایسه شد و پایداری اکسایشی آن با اندازه‌گیری اندیس پراکسید طی هشت روز نگهداری در دمای ۶۰ درجه سانتی‌گراد بررسی شد. پایداری حرارتی روغن سویای حاوی اسانس بذر گشنیز به کمک دستگاه رنسیمت در دمای ۱۱۰ درجه سانتی‌گراد و جریان هوای ۱۰ لیتر بر ساعت اندازه‌گیری شد. اثر ضدمیکروبی اسانس بذر گشنیز علیه دو گونه باکتریایی نیز مورد بررسی قرار گرفت. ترکیبات شیمیایی اسانس با کمک کروماتوگرافی گازی-طیف سنج جرمی شناسایی شد. نتایج نشان داد میزان ترکیبات فنول کل معادل ۰/۱۶۱ میلی‌گرم اسید گالیک بر ۱۰۰ گرم ماده خشک، میزان IC50 برای اسانس ۳۰/۹۸۱ میلی‌گرم بر میلی‌لیتر و همچنین پایداری حرارتی روغن سویا تیمار شده به اسانس بذر گشنیز ۵/۱۷ ساعت بود. بررسی نتایج آزمون‌های میکروبی نشان داد باکتری گرم مثبت حساسیت بیش‌تری نسبت به اسانس بذر گشنیز در مقایسه با باکتری گرم منفی داشت. تعداد ۵۰ ترکیب در اسانس بذر گشنیز شناسایی شد که بیش‌ترین ترکیب تشکیل دهنده آن لینالول (۴۹ درصد) بود و پس از آن ترپینولن ( ۷ درصد) و آلفا پینن (۶/۸ درصد) قرار داشتند