BİREY VE AİLELER İÇİN AFET BİLİNCİ EĞİTİMİ: BİR MÜDAHALE ARAŞTIRMASI

Giris ve Amac: Ulkemizde bazi universitelerde bulunan, Acil Yardim ve Afet Yonetimi Bolumu’nde Temel Afet Bilgisi ve Afet ve Acil Durum Yonetimi gibi dersler anlatilmaktadir ve anlatim sekli olarak genellikle slaytlar kullanilmaktadir. Devam zorunlulugu nedeniyle derse katilan bazi ogrencilerde, anlatilan derslere ve ogrenmeye karsi bir isteksizlik bulunmaktadir. Bu isteksizlik ogrencilerde afet bilinci ve afet farkindaligi olusmasini engellemektedir. Bu arastirmanin amaci Birey ve Aileler icin Afet Bilinci Egitimi’nin, (Acil Yardim ve Afet Yonetimi Bolumu’nde okuyan ve tamamen gonullu olarak egitime katilan) universite ogrencilerinde afet bilinci ve afet farkindaligina etkisinin incelenmesidir. Yontem: Arastirma deneme oncesi deneysel tipte epidemiyolojik bir arastirmadir ve tek grup on test/son test modeli kullanilmistir. Arastirmanin evren ve orneklemini 9-10 Mart 2019 tarihleri arasinda Mehmet Akif Ersoy Universitesi Surekli Egitim Merkezi tarafindan duzenlenen, Birey ve Aileler Icin Afet Bilinci Egitimi’ne katilan ve Acil Yardim ve Afet Yonetimi Bolumu’nde ogrenim goren 51 universite ogrencisi olusturmustur. Arastirmada orneklem secilmemis tum evrene ulasilmistir. Arastirma kapsaminda verilen egitim sirasinda slayt uzerinden anlatim yerine ogrencilere birebir ve uygulamali egitim verilmistir. Arastirmada, kisisel bilgi formu (9 soru) ve afet bilinci ve farkindaligini iceren (60 soru) toplam 69 soruluk bir veri toplama araci kullanilmistir. Arastirma sorulari arastirmacilar tarafindan literatur taranarak olusturulmustur. Afet bilinci ve farkindaligina yonelik sorular kesinlikle katilmiyorum, katilmiyorum, kararsizim, katiliyorum ve tamamen katiliyorum seklinde besli likert tipte ve 23 soru ters kodlanacak sekilde hazirlanmistir. Arastirmadan alinabilecek en dusuk puan 60, en yuksek puan 300 olarak kabul edilmistir. Arastirmanin yapilmasi icin kurumdan izin alinmistir ve arastirmaya katilan kisilerden de bilgilendirilmis gonullu onam formunu onaylamalari istenmistir. Verilerin analizinde SPSS 21 programi kullanilmistir. Bulgular: Arastirmaya katilan ogrencilerin %66,7’si kadin ve yas ortalamasi 21,87±3,28 (en az=20,00; en fazla=43,00) olarak bulunmustur. Birey ve Aileler icin Afet Bilinci Egitimi programina katilan 51 ogrencinin egitim oncesi puanlari ile egitim sonrasi puanlari arasinda anlamli bir fark olup olmadigini ortaya koymak icin yapilan Wilcoxon Isaretli Siralar Testi’nin sonucuna gore, egitime katilan ogrencilerin egitim oncesi ve egitim sonrasi puanlari arasinda istatistiksel olarak anlamli bir fark gozlemlenmistir (z=-5,48, p<0,001). Fark puanlarinin bitis olcumu lehine olmasi (egitim oncesi puan ortalamasi= 234,55; en az= 144,00; en fazla= 266,00) (egitim sonrasi puan ortalamasi= 259,16; en az= 187,00; en fazla= 290,00), egitimin ogrencilerin afet bilincinin artmasi uzerinde anlamli etkisinin oldugunu gostermistir. Sonuc ve Oneriler: Birebir ve uygulamali olarak verilen afet bilinci egitiminin, ogrencilerin afet bilinci ve afet farkindaligi uzerinde etkisi vardir. Acil Yardim ve Afet Yonetimi Bolumu mufredatinda bulunan bircok dersin uygulamali olarak verilmesi onerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Ogrenci, afet bilinci, afet farkindaligi.