طراحی یک رویکرد ترکیبی مبتنی بر فرایند تحلیل شبکه و دیمتل فازی جهت ارزیابی عملکرد استانها در حوزهی حمل و نقل جادهای ایران

بهبود مستمر عملکرد سازمان‌ها در گرو ارزیابی مستمر و هدفمند آن‌ها است. یکی از حوزه‌های بسیار حیاتی و حایز اهمیت در جهان، حوزه‌ حمل و نقل است که این حوزه به سه بخش حمل و نقل ریلی، جاده‌ای و هوایی تقسیم‌بندی می‌گردد. کشور ایران با دارا بودن آمار سالیانه جابجایی حدود 600 میلیون تن کالا، 900 میلیون نفر مسافر، 10 میلیون تن ترانزیت کالا، بیش از 90 درصد جابجایی مسافر و کالا را به تنهایی انجام می‌دهد. در بخش حمل و نقل جاده‌ای تعداد 423000 دستگاه کامیون برای جابجایی کالا مورد استفاده قرار می‌گیرند که این میزان کامیون توسط 464000 نفر راننده هدایت می‌شود. همچنین تا کنون (سال 1394) تعداد 4299 شرکت/ مؤسسه فعال در زمینه حمل و نقل بار در سطح جاده‌ای مشغول به فعالیت هستند. بهبود عملکرد شرکت‌های فعال در این حوزه در نحوه‌ی ارایه خدمات، در گرو ارزیابی عملکرد آن‌ها و شناسایی نقاط ضعف و قوتشان می‌باشد تا با تقویت نقاط ضعف و تحکیم نقاط قوت، عملکرد خود را بهبود دهند. برای ارایه‌ی یک رویکرد ارزیابی عملکرد کارا، باید معیارهای ارزیابی مناسب و مدل ارزیابی کارا و اثربخش انتخاب گردد. از این‌رو، در این مقاله یک رویکرد جدید ترکیبی مبتنی بر فرآیند تحلیل شبکه و دیمتل فازی جهت اندازه‌گیری کارآیی استان‌های ایران در حوزه‌ی حمل و نقل کالا در ناوگان جاده‌ای ارایه شده است. از روش فرآیند تحلیل شبکه جهت وزن‌دهی به معیارها استفاده می‌شود و به منظور محاسبه ماتریس وابستگی درونی بین معیارها از روش دیمتل فازی بهره گرفته خواهد شد. سپس با استفاده از داده‌های در دسترس به ازای هر استان کارآیی استان‌ها با استفاده از رویکرد پیشنهادی تعیین می‌گردد. نتایج حاصل از پیاده‌سازی رویکرد پیشنهادی در سازمان حمل و نقل جاده‌ای ایران مبین کارآیی و اثربخشی رویکرد پیشنهادی است و مورد تأیید خبرگان سازمان قرار گرفت.