BİR ÇEVİRİ EYLEMİ OLARAK ROMANLAŞTIRMA YOLUYLA FRANKENSTEİN’IN TÜRK OKURLARLA BULUŞMASI

Mary Shelley tarafindan 1818 yilinda kaleme alinan Frankenstein or The Modern Prometheus adli romanin korku edebiyatinin basyapitlarindan biri olmasi nedeniyle pek cok dile cevirisi yapilmistir. Bunun yani sira eserin cesitli film uyarlamalari da mevcuttur. Bu nedenle eser hem uyarlama calismalarinin hem de ceviribilimin arastirma nesnelerinden biri haline gelmistir. Bu calismanin amaci Frankenstein’in Turk okurlarla bulusma seruvenini ceviribilim baglaminda incelemektir. Turkcede Frankenstein’a iliskin ilk ornekler 1944 yilinda Isik Kutuphanesi tarafindan basilan Canavar Frankestayn ve 1971 yilinda Milliyet Yayinlari tarafindan yayimlanan Frankestayn isimli eserlerdir. Telif olarak sunulan Canavar Frankestayn ve ilk iki baskisinda ceviri, ucuncu baskisinda ise telif olarak yayimlanan Frankestayn isimli eserler calismanin arastirma nesnesini olusturmaktadir. Yapilan arastirmada Turk okurunun Frankenstein karakteriyle tanismasina vesile olan bu eserlerin aslinda romanlastirma yontemiyle uretilen eserler oldugu saptanmistir. Uyarlama Calismalari alaninda bir uyarlama cesidi olarak ele alinan “romanlastirma” (“novelization”) yonteminin ozellikleri ve bu isi yapan yazarlarin nitelikleri, akillara “ceviri” ve “uzman cevirmen” kavramlarini getirmektedir. Bu calismada Hans J. Vermeer’in Skopos Kurami temel alinarak “romanlastirma” kavrami bir ceviri eylemi olarak tartismaya acilacak ve bahsi gecen sinema romanlari birer ceviri metin olarak ele alinacaktir.