VERGİ YÜKÜ VE MUTLULUK İLİŞKİSİNİN MEKÂNSAL EKONOMETRİK MODELLERLE ANALİZİ

Toplam kamu gelirleri icerisindeki paylari dikkate alindiginda, devletlerin ekonomik faaliyetlerinin finansmanina yonelik olarak kullandiklari en onemli gelir kaynagi vergilerdir. Devletler egemenlik gucleri geregi vergileri karsiliksiz ve cebri nitelikte tahsil etmektedirler. Soz konusu cebir unsuru, dogal olarak vergi odeyen yukumluler uzerinde psikolojik bir baski olusturabilmekte ve bu baski toplumu olusturan bireylerin mutluluk duzeyi uzerinde belirleyici bir rol oynayabilmektedir. Dolayisiyla vergi politikalari ile amaclanan etkilerin gerceklestirilebilmesi ve bu dogrultuda vergiye karsi olumlu veya olumsuz anlamda olusabilecek tepkilerin yonetilebilmesi icin verginin sosyal ve psikolojik yonunun de dikkate alinmasi onem tasimaktadir. Bu baglamda bireylere vergisel yukumlulukler dogru bir sekilde aciklandiginda, yani toplumsal uzlasi yoluyla vergisel yukumluler olusturuldugunda vergi toplumsal bir mutluluk kaynagi haline gelebilecektir. Ancak, bu durum toplum tarafindan kabul edilebilir bir vergi yuku orani ile dogrudan iliskilidir. Bu calismada vergi yukunun mutluluk duzeyleri uzerindeki etkisi 2013 ve 2015 yillari icin mekânsal ekonometrik modeller araciligiyla Turkiye’de il duzeyinde arastirilmistir. Tahmin edilen tum modellerde vergi yukunun mutluluk duzeyi uzerinde negatif etkisi oldugu gorulmustur. Vergi yukunun hesaplama seklinden bagimsiz olarak; vergi yuku illerin mutluluk duzeylerini azaltmaktadir. Buna gore toplam vergi yukunun dusurulmesi ve kamusal hizmetlerin topluma acik bir sekilde anlatilmasi gerekliligi ortaya cikmistir.