MERKEZ BANKASI ZORUNLU KARŞILIK UYGULAMASINA FAİZSİZ BİR YAKLAŞIM

Son yillarda bazi merkez bankalari, para politikasi yonetimlerinde zorunlu karsilik uygulamalarini surdurmekte olup, bu merkez bankalarinin bazilari zorunlu karsiliklara faiz odemesi yapmaktadirlar. Turkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi (TCMB) da bu merkez bankalarina benzer olarak hem konvansiyonel hem de katilim bankalarindan aldigi zorunlu karsiliklara belli bir oranda faiz odemesi yapmaktadir. Katilim bankalari faizsiz bankacilik prensiplerine uymak zorunda olduklarindan, tahsil ettikleri bu faizleri herhangi bir sekilde kullanamazlar. Karz sozlesmeleri borc veren tarafa herhangi bir getiri kazandirmadigi durumda fikhi acidan uygun gorulen bir sozlesme turudur. Enflasyonun yuksek oldugu donemlerde ise borc veren taraf, verdigi kadarlik bir bedeli geri aldigi zaman enflasyon orani kadar zarar edecektir. Bu nedenle cagdas fakihler, verilen borcun geri odenmesinde paranin deger kaybiyla olusan zararin telafi edilmesini fikhi acidan uygun bulmaktadirlar. Fikhi acidan verilen bu uygunluga istinaden bu makalede, TCMB’nin Turk lirasi ve ABD dolari zorunlu karsiliklari katilim bankalarindan karz sozlesmesine gore almasi ve aldigi bedel karsiliginda faiz yerine enflasyona endeksli bir getiri odemesi yapmasi uzerine bir yaklasim sunulmustur.