Türkiye’nin Siyahi Yediveren Güllerinin Tanıtımı

Bu calisma, Turkiye’deki siyahi yediveren gullerin yerel adlarini, genel sistematik ozelliklerini, grup ozelliklerini, genotip sayisini, ayirt edici karakterlerini, ekolojik isteklerini ve ekonomik onemini belirlemek amaciyla 2013-2017 yillari arasinda gerceklestirilmistir. “Siyahi gul” siyah ve siyaha yakin cicek renkleri olan gullerin grup adi olarak ilk kez kullanilan bir terimdir. Siyah gullerle yakin akrabalarini birlikte ifade eder. Incelenen bitki materyalleri Suleyman Demirel Universitesi’ndeki GUL Herbaryumu ve Botanik Bahcesi’nden elde edilmistir. Turkiye’deki yerel, kokulu, siyahi yediveren guller genellikle R. odorata; az miktarda da R. borboniana ve R.chinensis turlerine aittir. Genotip sayisi 20 civarindadir. Bunlardan 5’i; Bursa (Kestel), Isparta (Atabey) ve Şanliurfa’dan (Halfeti) belirlenmis, ticari degeri yuksek, yerel genotiplerdir. Siyahi gullerin yetisme ortamlarina ve yayilis alanlarina bakildiginda; habitati isik siddeti, yillik gunesli gun sayisi ve sicakligin fazla oldugu ortamlar oldugu gorulur. Bu nedenle uzun gun bitkileri olarak degerlendirilmislerdir. Siyahi gullerin ekolojik isteklerini en iyi karsilayan Guneydogu Anadolu bolgesidir. Bunu Akdeniz ve Ege bolgeleri takip eder. Karadeniz ve Trakya ise en az uygun cografi alanlardir. Yayilis alanlarina ve ekolojik isteklerine bakilarak; siyahi gullerin gen merkezi Guneydogu Anadolu bolgesi ve cevresi olarak tahmin edilmistir. Serada perlit ortaminda govde celiklerinden koklendirilmesinde basari % 15, toprakta % 5 civarindadir. Bakimi diger gullerden daha zordur. Bunun esas sebebi, Guneydogu Anadolu bolgesi disinda ekolojik isteklerinin yeterince karsilanamayisidir. Bu calismada siyahi gullerle ilgili 3 hipotez ileri surulmustur.