Determination The Distribution And Evaluation of Water Quality In The East Black Sea River Basin Using GIS (Geographical Information Systems)

Karadeniz, ulkemizle birlikte 6 farkli ulkenin kiyisinin bulundugu ve bircok ekolojik problemleri olan uluslararasi nitelikte bir ic denizdir. En uzun kiyi seridinin Turkiye sinirlari icerisinde bulunan Karadeniz; deniz baliklari avciliginda ve Turkiye su urunleri uretiminde onemli bir yere sahiptir. Hidrojen sulfur nedeniyle ortalama 150 m derinlikten sonra sucul yasamin olmadigi Karadeniz’in tuzluluk orani %o 17-18 oraninda degismektedir. Karadenizi besleyen akarsularin (ornegin: Tuna, Dinyeper, Dinyester, Coruh, Dogu Karadeniz akarsulari, Yesilirmak, Kizilirmak ve Sakarya, vb) su kalitesi onun Turkiye denizleri icerisinde en besleyici ve verimli deniz olmasinda onemli rol oynamaktadir. Bu calismada, Karadeniz’i besleyen onemli su kaynaklarindan olan Dogu Karadeniz Havzasi yuzey sularinin sucul yasam ve sulama acisindan kalitesinin ve dagilisinin degerlendirilmesi amaclanmistir. Bu degerlendirme jeoistatistik yontemler kullanilarak Cografi Bilgi Sistemleri (CBS) destekli olarak gerceklestirilen analizlere gore yapilmistir. Calismada Dogu Karadeniz havzasindaki 11 farkli akarsuyun yuzey sularina ait 17 fiziko-kimyasal su kalitesi parametresine ait aylik sonuclar kullanilmistir. Verilerin dagilisi ve haritalandirilmasi, ArcInfo/ArcMap10.0 paket programi destekli olarak CBS ortaminda ve jeoistatiksel yontemler kullanilarak gerceklestirilmistir. Arastirma sonuclarina gore havza akarsularinin yuzey su kalitesi acisindan genel karakteristikleri iliman, hafif alkali, dusuk mineralli, yagisli donemlerde bulanik diger donemlerde ise dusuk bulanikliga sahip, havzanin dogu bolgelerindeki akarsular yumusak su karakteri gosteriyorken bati kesimlerindeki akarsular orta sert, cok dusuk duzeyde organik madde ihtiva eden, dusuk sulfatli, amonyum ve nitrat acisindan yuksek kaliteli, nitrit acisindan ise az kirlenmis, dusuk fosfat ve silikatli bir su karakteri arz etmektedir. Bu calisma, diger sahalar icin yapilacak benzer calismalarda CBS tekniklerinin rahatlikla kullanilabilecegini gostermistir.