BİR SAĞLIK KURULUŞUNDA ÇALIŞAN KADINLARDA KONSTİPASYON SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER

Giris ve Amac: Konstipasyon toplumda sik gorulen, yasam kalitesini, verimliligi olumsuz etkileyen bir saglik problemidir. Fonksiyonel konstipasyonun risk faktorleri arasinda yanlis beslenme,  sedanter yasam, dusuk sosyoekonomik durum, yas gibi etkenlerin yani sira cinsiyet de bulunmaktadir. Konstipasyona kadinlarda daha sik rastlanmaktadir. Bu calisma, bir saglik kurulusunda calisan kadinlarda konstipasyon sikligini ve iliskili faktorleri belirlemek amaciyla yapilmistir. Gerec ve Yontem: Bu calisma tanimlayici tipte bir arastirma olup, Selcuk Universitesi Tip Fakultesi Dekanligi Girisimsel Olmayan Klinik Arastirmalar Etik Kurul izni ve Konya Il Saglik Mudurlugu’nden kurum izni alinarak yapilmistir. Veriler bir hastanede calisan 18-70 yas arasi 109 kadin saglik personelinden Temmuz – Ekim 2018 tarihleri arasinda toplanmistir. Kurumda aktif hizmet veren kadin personel sayisinin 778 kisi oldugu belirlenmistir. Orneklemin belirlenmesinde % 95 guven duzeyi, % 5 rolatif kesinlik dikkate alinmistir. Konstipasyon genel populasyonda %2-28 oraninda gorulmektedir. Prevalans %10 kabul edildiginde orneklem buyuklugu 138 cikmakta olup 109 kisiden veri toplanabilmistir. Calismanin sadece kadinlari kapsamasi, duzenli ilac kullanan personelin calismaya alinmamasi (gebelerin de dahil edilmemesi) ve katilimin gonulluluk esasina dayanmasi nedeniyle 109 katilimciya ulasilabilmistir.  Istatistiksel degerlendirmede iki grup t testi, tek yonlu varyans analizi, Scheffe testi, Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi kullanilmistir.  Istatistiksel anlamlilik siniri p<0.05 olarak kabul edilmistir. Bulgular: Katilimcilarda, ROMA III kriterlerine gore 109 kisiden 3 kiside (%2,75) fonksiyonel konstipasyon tespit edilmistir. Katilimcilarin %44,04’u 29-39 yas araliginda, %66,98’i universite mezunu, %42,20’si hemsire ve %71,56’si ise gelirinin giderine esit oldugunu bildirmistir. Katilimcilarin beslenme aliskanliklari incelendiginde %65,14’unun ogun atladigi, 8 bardak ve uzeri su icen katilimcilarin oraninin sadece %31,19 oldugu, haftada en az 2 porsiyon kuru baklagil tuketen katilimcilarin oraninin da %11,01 oldugu saptanmistir. Duzenli fiziksel aktivite yapan katilimcilarin orani %15,60’tir. Antropometrik olcumler ile sosyo-demografik ozellikler iliskisine bakildiginda, yas araligi arttikca vucut agirligi ve BKI degerlerinin arttigi gozlenmistir. Gelir duzeyi ile BKI degeri arasinda iliski saptanmistir. Geliri giderinden fazla olan grubun BKI degerinin, geliri giderine esit olan gruptan anlamli olarak dusuk oldugu belirlenmistir. Antropometrik olcumler ile SYBD olcegi alt olcek puanlari iliskisi incelendiginde, stres yonetimi alt olcek puani ile BKI degeri arasinda negatif yonde anlamli iliski bulunmustur. BKI degeri arttikca stres yonetimi alt olcek puani azalmaktadir.  Sonuc ve Oneriler: Arastirmadan elde edilen veriler isiginda, saglik calisanlarinda posa bilgi duzeylerinin artirilmasi, su tuketimi oneminin vurgulanmasi, ideal vucut agirliginin korunmasina yonelik bilinclendirme programlari duzenlenmesi ve kurum yemeklerindeki posa oraninin arttirilmasi onerilmektedir. Anahtar sozcukler: Fonksiyonel Konstipasyon, Kadin, Saglik Personeli