Franciscus Idiota – Contextual Meanings and Hagiographic Interpretations

Wśrod licznych epitetow charakteryzujących św. Franciszka z Asyzu w średniowiecznej lacinskiej literaturze źrodlowej mozna wyroznic wyraz idiota. Ze wzgledu na swoją niejednoznacznośc semantyczną nie tylko brzmi intrygująco, ale przede wszystkim nastrecza problemow autorom przekladow. W odpowiedzi na pytanie, o jaką charakterystyke bohatera tak określanego chodzi, pomocne jest przywolanie etymologii i pierwotnych znaczen greckiego terminu ἰδιώτης oraz jego biblijnych zastosowan. Dyftologiczne autodefinicje: ignorans et idiota , idiota et subditus , simplex et idiota zastosowane w pismach Franciszka dopominają sie o uwazną analize nie tylko na poziomie semantycznym, ale rowniez syntaktycznym i pragmatycznym. Charakterystyczne wyrazenia przejete przez biografow przybierają nowe funkcje typowe dla literatury hagiograficznej. By dobrze je rozumiec, konieczne jest uwzglednienie pozatekstowej wiedzy dotyczącej egzystencjalnej sytuacji autora, charakteru i celu wypowiedzi oraz kontekstu kulturowego epoki. Zlozonośc tych zagadnien jest wlaśnie przedmiotem niniejszego studium.