Aykırı Gözlemlerin Belirlenmesinde Kullanılan Bazı Đstatistikler

Đstatistik calismalarin en onemli unsurlarindan biri verilerin normal dagilimli olup olmadigidir. Ancak, bazen arastiricinin kontrolu disinda, ortalamaya gore cok farkli bir veya birden fazla gozlem verilerin normal dagilistan sapmasina neden olabilmektedir. Verilerin normal dagilim gosterip gostermedigini belirlemek icin bircok istatistik test vardir. Bu testler genellikle gozlemlerin tek etkilerini belirlemek yerine tamamini dikkate alarak hesaplandiklarindan, gozlemlerin icerisindeki aykiri gozlem veya gozlemlerden kaynaklanabilecek bir sapma sifir hipotezinin red edilmesi gerekirken edilmemesine neden olabilecektir. Bu nedenle bir veri seti icerisinde sonuca onemli etkileri olan aykiri degerlerin belirlenmesi buyuk onem arz eder. Bu calismada, aykiri degerlerin belirlenmesi amaciyla gelistirilmis dixon, rosner, discordance, grubbs ve walsh testleri uzerinde durulmus ve aykiri degerlerin olmasi durumunda nasil bir yol izlenmesi gerektigi konusu tartisilmistir.