بررسی تنوع عملکرد بذر و اجزای عملکرد در 31 ژنوتیپ علف گندمی (Agropyron desertorum) از طریق تجزیه به عاملها

به منظور بررسی تنوع و تشریح روابط بین عملکرد بذر و اجزای عملکرد، 31 ژنوتیپ علف گندمی (Agropyron desertorum)، در دو آزمایش آبی و دیم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی اراک مورد مطالعه قرار گرفتند. تاریخ ظهور سنبله و گرده‌افشانی، ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله، اندازه برگ پرچم، طول پدانکل، وزن هزار دانه، تعداد ساقه در بوته، وزن بذر در سنبله، تعداد بذر در سنبله، شاخص برداشت و عملکرد بذر و علوفه اندازه‌گیری شد. نتایج بدست آمده بیانگر وجود تنوع قابل ملاحظه‌ای در کلیه صفات مورد بررسی بود. ضرایب همبستگی بین عملکرد بذر و صفات تعداد ساقه، شاخص برداشت و تعداد سنبلچه مثبت و معنی‌دار بود. عملکرد علوفه با ارتفاع بوته و تعداد ساقه، رابطه مثبت و با صفات تاریخ ظهور سنبله، تاریخ گرده‌افشانی و شاخص برداشت رابطه منفی و معنی‌دار داشت. بر مبنای تجزیه به عاملها، مهمترین متغیرهای مرتبط با عملکرد بذر و علوفه شناسایی شدند. عامل اول با افزایش عملکرد علوفه و ارتفاع بوته و کاهش مدت زمان ظهور سنبله و گرده‌افشانی ارتباط داشت و عامل دوم با عملکرد بذر، تراکم ساقه و شاخص برداشت مرتبط بود در تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپها در 7 گروه قرار گرفتند. ژنوتیپهای موجود در کلاسترهای 5 و 6 از لحاظ عملکرد توام علوفه و بذر نسبت به بقیه گروه‌ها برتری داشتند.