مطالعه درصد بازشدن جوانههای زمستانه و بروز میوههای بدشکل در تاکستانهای کیوی رقم هایوارد در استان گیلان

چکیده سابقه و هدف: کیوی یکی از مهمترین محصول صادراتی کشاورزی ایران است، طوری‌که هر ساله مقادیر زیادی از میوه کیوی ایران به خارج از کشور صادر می‌شود. پایین بودن درصد شکوفایی جوانه‌های زمستانه و بروز میوه‌های بدشکل از مهمترین عوامل کاهش بهره‌وری تاکستان‌های کیوی رقم هایوارد می‌باشند. زیرا میزان میوه صادراتی کیوی ارتباط مستقیم با درصد شکوفایی جوانه‌های زمستانه، تعداد گل‌ها در جوانه‌ها و درصد میوه‌های با شکل طبیعی دارد. بنابراین، هدف از این پژوهش، ارزیابی درصد شکوفایی جوانه‌ها و وقوع میوه‌های بدشکل در برخی از تاکستان‌های کیوی‌ در دو منطقه تالش و رودسر، به ترتیب در غرب و شرق استان گیلان می‌باشد. مواد و روشها: این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی در نه تاکستان کیوی در دو منطقه شرق (رودسر) و غرب (تالش) استان گیلان، انجام گرفت. در هر تاکستان سه تاک کیوی رقم هایوارد یکنواخت انتخاب شدند و روی هر تاک چهار شاخه یکساله (کین) در دو جهت انتخاب ارزیابی شدند. خصوصیات آب و هوایی دو منطقه نیز مورد مطالعه قرار گرفت. درصد جوانه‌های شکوفا، تعداد گل به ازای هر جوانه زمستانه، درصد میوه‌های غیر طبیعی (درصد میوه‌های پهن، بادبزن) و مکان ظهور میوه‌های غیرطبیعی تعیین شدند. یافته‌ها: نتایج آزمون اورتوگونال نشان داد بین دو منطقه اختلاف معنی‌داری از نظر درصد جوانه‌های شکوفا، تعداد گل در هر جوانه و درصد میوه‌های غیرطبیعی (درصد میوه‌های پهن و درصد میوه‌های دوقلو) و ایندکس جوانه با میوه‌های پهن و بادبزنی وجود داشت. درصد جوانه‌های شکوفا شده در تاکستان‌های تالش (76/58-5/45%) و در رودسر (39/45-7/30%) متغیر بود. همینطور، درصد بروز میوه‌های بدشکل در تالش (85/5-04/2%) و در رودسر (5-1/2 %) بوده است. از نظر تعداد گل به ازای هر جوانه زمستانه کیوی در تاکستان‌های مختلف مورد مطالعه به طور معنی‌داری متفاوت بود. در تاکستان‌های تالش این میزان بین (1.81-2.59) و در رودسر (1.78-1.18) متغییر بود. تفاوت معنی‌داری بین تاکستان‌ها مختلف از نظر طول شاخه یکساله (کین)، قطر کین، میانگین تعداد جوانه در کین، درصد جوانه‌های شکوفا، تعداد گل در جوانه زمستانی، درصد میوه‌های پهن و دوقلو وجود داشت. مکان تشکیل میوه‌های پهن و بادبزنی بر روی یک کین بدون توجه به تاکستان‌ها تقریبا مشابه بود، اما تشکیل میوه‌های دوقلو بسته به نوع تاکستان متفاوت بود. در شاخه‌های سال جاری، بیشترین درصد میوه‌های پهن و بادبزنی در گره 2و3 و میوه‌های دوقلو و سه قلو در گره‌های1و2 مشاهده شد. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج نشان می‌دهد درصد شکفتن جوانه‌ها و بروز میوه‌های بدشکل بسته به شرایط محیطی و عوامل باغی متغییر می‌باشد. این عوامل با تاثیر گذاشتن روی فیزیولوژی تاک می‌تواند سبب افزایش بروز این نابسامانی‌ها در کیوی رقم هایوارد شود.