KUVÂ-YI MİLLİYE BASKISI NEDENİYLE ANADOLU’DAN İSTANBUL’A GÖÇ EDENLERE OSMANLI HÜKÜMETİNİN YARDIMLARI

Mondros Mutarekesi’nin ardindan Anadolu’nun isgal edilmeye baslanmasiyla birlikte direnme amaciyla silahli halk kuvvetlerinden milis orgutu Kuvâ-yi Milliye olusturulmustur. Yunan ordusu ve isgal kuvvetlerinin Anadolu iclerine dogru ilerleyisine karsi cephe olusturmaya calisan gonullu, zeybek, efe, maceraci, komiteci, terhis edilmis Osmanli birliklerinin subaylarindan vs. olusan bu orgutun iasesi icin cepheye gitmeyen zenginlerden para toplanmasi veya parasi olup ta vermeyenlerden zorla alinmasi, Milli Mucadele karsitlarinin memleketlerini terk ederek baskent Istanbul’a kacislarinin gerekcesini olusturmustur. Milli Mucadeleyi padisaha karsi bir baskaldiri olarak goren ve bu nedenle Kuvâ-yi Milliyecilerin cezalandirilmalarini ongoren padisah iradesiyle seyhulislam fetvasinin geregini yerine getirmek icin basin, yayin, propaganda, silahli eylem ve halki Kuvâ-yi Milliye’ye karsi ayaklanmaya cagirma yoluyla Milli Mucadele aleyhinde faaliyet gosteren aralarinda din adami, naip, tuccar, memur, esnaf, ciftci vs. gibi kisilerin bulundugu yuzlerce Anadolu insani, Kuvâ-yi Milliye tarafindan cezalandirildiklari, tehdit edildikleri veya cezalandirilacaklari gerekcesiyle Anadolu sehirlerinden baskente goc etmislerdir. Kurtulus caresini milli irade ve milli egemenlik yerine, siyasi olarak cokmus saltanatla, Islam dunyasindaki etki gucunu ve sayginligini kaybetmis hilafet makaminin devaminda ve bunlarin onerdigi siyasi cozumde goren Kuvâ-yi Milliye dusmanlari, Istanbul hukumetinden nakdi yardim ve barinma talebinde bulunmuslardir. Tahkik-i Huviyet Masasi Komiserligi tarafindan haklarinda gerekli arastirma yapildiktan sonra bunlara Masârif-i Gayri Melhuze Tertibinden gunluk veya aylik olarak nakdi yardim yapilmis, memleketlerinde emlaki olanlara da borc olarak aylik odenmistir. Ev ve isyerlerinin yagmalandigi gerekcesiyle hane ve sermaye talep edenlerin istekleri ise genellikle kabul edilmemistir. Istanbul’daki medrese, han, otel, kahvehane, pavyon ve bazi kuluplere yerlestirilen Milli Mucadele kacaklarinin yiyecek ve barinma sorunlariyla Polis Muduriyeti ilgilenmis, memleketlerine donmek isteyenlerin yol ucretleri de odenmistir. Kacaklardan bir kismi yardimlarin hukumet tarafindan kesilmesi uzerine memleketlerine erken donmek zorunda kalmis, bazilari da yasamlarini surdurmeye devam etmislerdir. Bu makalede, Kuvâ-yi Milliye baskisi gerekcesiyle veya Milli Mucadele’ye olan dusmanliklari nedeniyle Istanbul’a kacanlarin kacis gerekceleri, geldikleri memleketler, Istanbul hukumetlerinin ayni ve nakdi yardimlari, iskân mekânlari hakkinda elde edilecek bilgi ve bulgular analiz edildikten sonra bu kacislarin Milli Mucadele ve Turkiye Cumhuriyeti tarihindeki anlami yorumlanip degerlendirilecektir