Verspreiding van gebromeerde vlamvertragers

Gebromeerde vlamvertragers (BFR?s, Brominated Flame Retardants) zijn scheikundige stoffen die tijdens het productieproces toegevoegd worden aan kunststof voor gebruik in computers, televisietoestellen, textiel, isolatiemateriaal. Het is de bedoeling om de ontvlambaarheid van die producten te verminderen en de kunststofmaterialen niet te laten bijdragen aan de verdere ontwikkeling of verspreiding van een brand. We onderscheiden vier hoofdtypes: de inmiddels niet meer geproduceerde polygebromeerde bifenylen (PBB?s), polygebromeerde difenylethers (PBDE?s), tetrabromobisphenol-A (TBBP-A) & derivaten, en hexabromocyclododecaan (HBCD). Bij opname door mens en dier worden gebromeerde vlamvertragers opgeslagen in het vetweefsel en kunnen allerlei gezondheidseffecten veroorzaken. Gebromeerde vlamvertragers zijn potentieel hormoonverstorende stoffen. Het verwarmen en/of verbranden van producten, die PBB's, PBDE's of andere gebromeerde vlamvertragers bevatten, kan aanleiding geven tot de vorming van polygebromeerde dibenzo-p-dioxines en dibenzofuranen. Deze stoffen hebben gelijkaardige toxicologische effecten als gechloreerde dioxines (mogelijks kankerverwekkend, effecten op groei, reproductie en ontwikkeling van het afweersysteem). Studies illustreren verhoogde concentraties van gebromeerde vlamvertragers in het milieu sedert de jaren `70. De aanwezigheid van deze stoffen in eieren van de zilvermeeuw aan de Canadese meren verdubbelde om de 3 a 5 jaar in de periode 1981-2000. De concentratie in moedermelk in Zweden vertoont een exponentiele stijging van 1972 tot ca. 1998 (elke vijf jaar een verdubbeling). De meest recente data wijzen op een stabilisering en zelfs daling. Ook in Vlaanderen wijzen analyses van waterbodems en palingen uit oppervlaktewater op de aanwezigheid van gebromeerde vlamvertragers in sterk varierende concentraties