Sağlık Harcamaları, Sermaye Birikimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensel İlişki: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Bir İnceleme

Temel makroekonomik hedeflerin basinda gelen ekonomik buyume ile iliskili olan faktorlerin neler oldugu literaturde siklikla arastirilan konular arasinda yer almaktadir. Ekonomik buyume ile iliskili faktorler ulkelerin gelismislik duzeylerine ve ekonomik yapilarina gore farklilik gosterebilmektedir. Bu baglamda calismanin amaci 29 gelismis ve 10 gelismekte olan ulkede saglik harcamalari, sermaye birikimi ve ekonomik buyume arasindaki nedensellik iliskisinin 1999-2018 donemi icin Dumitrescu ve Hurlin (2012) panel nedensellik yontemi ile incelenmesidir. Panel nedensellik bulgulari, gelismis ulkelerde hem saglik harcamalari ile ekonomik buyume arasinda hem de sermaye birikimi ile ekonomik buyume arasinda cift yonlu bir nedensellik iliskisinin varligini kanitlamistir. Gelismekte olan ulkelerde ise ekonomik buyumeden saglik harcamalarina; sermaye birikimden ekonomik buyumeye dogru tek yonlu bir nedensellik iliskisinin oldugu tespit edilmistir. Gelismis ulkeler sermaye birikimini ve saglik harcamalarini artirmaya yonelik politikalar uygulayarak ekonomik buyumeyi tesvik etmelidir. Boylece sermaye birikimi ve saglik harcamalarina katki saglamalidir. Diger taraftan gelismekte olan ulkeler ise saglik harcamalarini artirmak icin sermaye birikimini ve ekonomik buyumeyi tesvik eden politikalar uygulamalidir.