Modele pogarszania się statusu społecznego, stanu psychologicznego i duchowego pod koniec życia u chorych na raka płuca i niewydolność serca

Dotychczas opisywano typowy przebieg pogarszania sie stanu fizycznego pacjentow w schylkowej fazie roznych chorob. Niewykluczone, ze u tych chorych przykre doznania związane ze sferą spoleczną, psychologiczną i duchową mogą rowniez ukladac sie w określony schemat. Autorzy niniejszej pracy podjeli probe określenia i porownania zmieniających sie potrzeb psychologicznych, spolecznych i duchowych pacjentow w schylkowej fazie choroby w okresie ostatniego roku ich zycia. W tym celu poddali analizie dane pochodzące z dwoch dlugookresowych badan jakościowych, opartych na zbieraniu poglebionych wywiadow dotyczących doświadczen i potrzeb osob z chorobami terminalnymi. W badanej grupie znalazlo sie 48 chorych na zaawansowanego raka pluca (n = 24) lub schylkową niewydolnośc serca (n = 24), od ktorych zebrano w sumie 112 poglebionych wywiadow. Uzyskane dane przeanalizowano indywidualnie w odniesieniu do kazdego pacjenta, a nastepnie ogolnie, w zalezności od stopnia zaawansowania schorzenia. Stwierdzono, ze pod koniec zycia pacjenci mają szczegolne potrzeby spoleczne, psychologiczne i duchowe. Status spoleczny chorych na raka pluca odzwierciedlal ich pogarszający sie stan fizyczny, natomiast ich dobrostan psychologiczny i stan duchowy pogarszaly sie rownolegle na czterech etapach: rozpoznanie choroby, powrot do domu po leczeniu, postep choroby i stan terminalny. U chorych na zaawansowaną niewydolnośc serca status spoleczny i stan psychologiczny pogarszaly sie stopniowo, postepując za pogarszającą sie sprawnością fizyczną; zmianom tym towarzyszyly cierpienia duchowe o zmiennym nasileniu. Holistyczna opieka nad chorymi w koncowym okresie ich zycia powinna uwzgledniac wszystkie wymienione aspekty. Stwierdzenie i uwzglednienie w praktyce klinicznej powtarzalności zmian statusu spolecznego, stanu psychologicznego i duchowego moze ulatwic lekarzom dyskusje z chorymi i ich opiekunami na temat mozliwego przebiegu zdarzen, a przez to przyczynic sie do zmniejszenia stresu związanego z postepem choroby.