الگوی پراکنش مکانی و ساختار مکانی متغیرهای کمی درختان خشکیدۀ بلوط ایرانی در جنگلهای بیوره استان ایلام

پدیدۀ خشکیدگی جنگل چند سالی است که در ناحیۀ زاگرسی ایران مشاهده می‌شود و همچنان در حال گسترش است. یکی از کانون‌های اصلی این پدیده، جنگل‌های استان‌ ایلام است. این تحقیق به‌‌منظور بررسی وضعیت درختان خشکیده، الگوی پراکنش مکانی آنها و ساختار مکانی متغیر‌های کمی آنها در استان ایلام انجام گرفت. بدین منظور یک منطقۀ جنگلی آلوده به پدیدۀ خشکیدگی به مساحت 96 هکتار در جنگل‌های منطقة بیوره شهرستان ملکشاهی انتخاب و آماربرداری صددرصد شد. کلیه درختان از نظر نوع گونه، قطر برابرسینه، فرم پرورشی، تعداد جست در شاخه‌زادها و میانگین قطر تاج بررسی و اندازه‌گیری شدند. همچنین مختصات جغرافیایی درختان با خشکیدگی بیش از 50 درصد نیز ثبت شد. بررسی الگوی پراکنش مکانی درختان خشکیده با استفاده از آماره او- رینگ و تحلیل ساختار مکانی متغیر‌های کمی آنها با استفاده از واریوگرام انجام گرفت. نتایج نشان داد که تراکم درختان خشکیده 10 پایه در هکتار است که بیشتر شامل جست‌گروه‌های شاخه‌زاد است و بیشترین درصد فراوانی خشکیدگی در پایه‌های خیلی قطور دیده می‌شود. الگوی پراکنش درختان خشکیده تا شعاع 12 متری خوشه‌ای تعیین شد. به‌عبارت دیگر درختان خشکیده در لکه‌هایی با مساحت حدود 5/4 آر با میانگین فاصلۀ 8/15 متر جمع شده‌اند. بررسی ساختار مکانی متغیر‌های قطر تاج، قطر برابرسینه و تعداد جست درختان و جست‌گروه‌ها نشان داد که شباهتی بین درختان خشک مجاور وجود ندارد؛ به‌عبارت دیگر، این خشکیدگی در تمام مقادیر قطر تاج، قطر برابرسینه و تعداد جست مشاهده می‌شود. نتایج به‌دست‌آمده از نظر الگو و ساختار مکانی درختان خشکیده می‌تواند راهنمایی در راستای مدیریت توده‌های خشکیده و جنگل‌شناسیکاربردی آنها باشد.