BETONARME BİR BİNANIN PATLAYICI İLE YIKILMASI VE VERİMİNİN İNCELENMESİ

Ulkemizde kentsel donusum kapsaminda yikilacak bircok eski veya hasar gormus yapi olmasi, yeni yikim tekniklerinin arayisina girilmesine sebep olmustur. Yurt disinda yillardir basarili bir sekilde uygulanan patlayici ile kontrollu yapi yikimi, avantajlari dusunuldugunde dikkate deger bir tekniktir. Bu calismada, Edirne Kapikule Gumruk Lojman Binasi’nin patlayici kullanilarak kontrollu yikimi gerceklestirilmistir. Bu amac dogrultusunda, hali hazirda bulunmayan bina plani serit metre kullanilarak cikarilmis ve bilgisayar ortaminda 3 boyutlu modeli olusturulmustur. Binaya ait betonarme malzeme ozellikleri laboratuvar calismalari sonucunda belirlenmis ve binanin statik durumu hakkinda bilgi edinilmistir. Bina kolonlarinda deneme atimlari gerceklestirilerek kolon basina dusen sarj miktari hesaplanmistir. Bu bilgiler isiginda yikim tasarimi onerilmistir. Onerilen yikim tasarimi, bir sonlu elemanlar programi kullanilarak olusturulan bina modeli uzerinde test edilmistir. Olusturulan simulasyon modelinde binanin davranisi ve kolonlara etkiyen moment ve basinc yukleri tespit edilmistir. Kolonlara etkiyen yukler, kolonlarin tasima kapasitesi ile karsilastirilarak, kolonlarin deformasyon derecesi ongorulmustur. Yikim sonrasi binanin durumu incelenerek ongorulen deformasyonun meydana gelip gelmedigi incelenmistir. Patlayici madde kullanilarak yikim gerceklestirildikten sonra, yikimin amacina hizmet ettigi gorulmustur. Ancak patlayici konulmayan yapi elemanlarinda ongorulen deformasyonun olmadigi gozlemlenmis, bunun sebepleri irdelenmistir. Yikim sonucu, komsu yapilarda herhangi bir hasar olusmamis, yikimdan kaynaklanan yer sarsintilarinin betonarme yapilara hasar verici boyutta olmadigi olculmustur. Calisma sonunda, makineli yikim ile patlayici madde kullanilarak gerceklestirilen yikim maliyet acisindan karsilastirilmistir. Kat sayisinin azligi ve sirali patlatma atesleme suresinin kisa olmasindan dolayi makineli yikimin daha avantajli oldugu sonucuna ulasilmistir.