Depresyon Etiyolojisi ve Sitokinlerin Rolü

Tum dunyada gorulen yaygin bir saglik problemi olan depresyonun, olus nedenleri tam olarak aydinlatilamamis olmakla birlikte, antidepresan etkili ilaclarin kesfinden bugune depresyon etiyolojisine isik tutan cesitli hipotezler one surulmustur. Depresyon patogenezi onceleri monoaminlerin norotransmisyonundaki fonksiyonel bozukluklara dayandirilmistir. Ancak daha sonra bu bozuklugun depresyonun ana nedeni olmadigi, endojen norotrofik faktorlerin seviyelerindeki azalmanin da patogeneze katkisi olabilecegi dusunulmustur. 90’li yillarin baslarindan gunumuze kadar gecen surede, bagisiklik sisteminin aktivasyonuna bagli olarak salinan sitokinlerin depresyon patogeneziyle iliskisini inceleyen pek cok deneysel ve klinik calisma yayinlanmistir. Proinflamatuar sitokinlerin seviyelerindeki artisin ve sitokin salimini indukleyen ajanlarin depresyon benzeri belirtilere yol acabildigi, monoaminlerin metabolizmasinda ve seviyelerinde cesitli degisimlere ayni zamanda hipotalamo-hipofizer-adrenal eksenin aktivasyonuna neden oldugu ve ayrica bazi antidepresan ilaclarin sitokin salimi uzerine etkileri oldugu bilinmektedir. Bu derlemede; sitokinlerin depresyon patogeneziyle iliskisi ve bu baglamda yeni kusak antidepresan ilaclarin gelistirilmesine katki saglayabilecek potansiyel mekanizmalarin tartisilmasi amaclanmaktadir.