بررسی و نقد پروژه بازسازیمیراث حسنحنفی

میراث و تجدد یکی از چالش‌انگیزترین و شاید حساس‌ترین مسئله دویست سال گذشته جهان اسلام است، که خوانش‌ها و رویکردهای متفاوت و گاه متناقض، افراطی و تفریطی پیرامون آن شکل گرفته است. بی‌تردید این مسئله ازجمله موضوعات متداول و مکرر در گفتمان فکری جهان‌عرب است و ذهن بسیاری از اندیشمندان را به‌خود جلب کرده است. موضوع میراث، نقطه‌کانونی در تاریخ ملت‌ها و روند توسعه آنها می‌باشد؛ اما اختلاف‌نظر جدی میان کسانی که میراث را رد یا تایید و تاکید می‌کنند، وجود دارد. آنچه آنها را به این مسئله واداشته، همان وضعیت اسفناک و واقعیت تلخ جهان اسلام-عرب بود. به‌دلیل شکست‌های پی‌درپی و فاجعه‌بار در جهان‌عرب، پروژه‌های نوسازی و نوزایش نیاز به بازاندیشی در مفهوم متن شکل گرفت و حتی تشدید شد. حسن‌حنفی (1935)، اندیشمند، نظریه‌پرداز و یکی از برجسته‌ترین نواندیشان دینی معاصر وتئورسین جریان چپ‌اسلامی است. پروژه وی در زمینه بازسازی‌میراث از طرح‌های سترگ در جهان‌اسلام-عرب به‌شمار می‌رود. حنفی پروژه بازاندیشی و بازسازی‌میراث گذشته را برای حل بحران‌ها و مسائل چالشی جهان‌اسلام-عرب مطرح کرد. روش‌های‌حنفی در زمینه خودآگاهی‌سیاسی به‌عنوان راهکاراساسی برای برون‌رفت از بحران، صرفا منبعث از نظریه‌پردازی‌های متفکران‌غرب اوایل‌قرن بیستم است. این مقاله به بررسی این پرسش‌ها می‌پردازد: تعریف میراث از دیدگاه حنفی چیست؟ مؤلفه‌های پروژه بازسازی میراث چیست؟ مبانی فکری حنفی در این پروژه چیست؟ رهیافتهای این‌پروژه چیست؟