Muziek vermindert angst en pijn rond operaties

__Doel:__ Onderzoeken wat de effecten zijn van muziek op angst en pijn rond operaties. __Opzet:__ Systematische review en meta-analyse van gerandomiseerde, gecontroleerde onderzoeken (RCT’s). __Methode:__ In 11 elektronische databases zochten wij naar RCT’s waarin het effect van muziekinterventies op angst en pijn voor, tijdens of na operatie bij volwassenen was onderzocht. Artikelen gepubliceerd in de periode van 1 januari 1980 tot 20 oktober 2016 werden onafhankelijk tweevoudig doorzocht door 4 personen en de onderzoeksgegevens van relevante artikelen werden steeds door 2 personen onafhankelijk van elkaar geextraheerd. Effectgroottes werden berekend als gestandaardiseerd gemiddelde-verschil (SMD) met een ‘random effect’-analyse. De mate van heterogeniteit van de RCT’s onderzochten wij met subgroepanalyses en metaregressieanalyses. De review werd geregistreerd in de PROSPERO-database onder nummer CRD42016024921. __Resultaten:__ In totaal namen wij 92 RCT’s (7385 patienten) op in onze systematische review, waarvan 81 ook in de meta-analyse. Bij patienten die een muziekinterventie kregen zagen wij een statistisch significante afname van angst (SMD: -0,69; 95%-BI: -0,88- -0,50) en van pijn (SMD: -0,50; 95%-BI: -0,66- -0,34) ten opzichte van controlegroepen die geen interventie kregen. Na correctie voor beginwaarden was de afname nog groter, zowel van angst (SMD: -1,41; 95%-BI: -1,89- -0,94) als van pijn (SMD: -0,54; 95%-BI:-0,93- -0,15). Wij vonden ook een statisch significante vermindering van postoperatieve pijn bij patienten die een muziekinterventie hadden gekregen tijdens een operatie onder algehele narcose, vergeleken met de controlegroep (SMD: -0,41; -0,64- -0,18). Het risico op bias werd geschat als gemiddeld tot hoog. __Conclusie:__ Muziekinterventies voor, tijdens of na een operatie leiden tot minder angst en pijn bij volwassen patienten.