Long-term adverse effects of cancer treatment : Susceptibility and intervention strategies

Het aantal lange termijn overlevenden na kankerbehandeling neemt toe. Kankerbehandelingen kunnen bestaan uit chirurgie, radiotherapie en/of systemische therapie en kunnen bijwerkingen veroorzaken. Bijwerkingen zoals hart- en vaatziekten of hormonale stoornissen die vaak op lange termijn optreden, kunnen de overleving negatief beinvloeden en de gezondheid schaden. Het is daarom belangrijk om deze bijwerkingen zo vroeg mogelijk te signaleren en indien mogelijk te voorkomen of te behandelen. Voorspellende markers of risicoprofielen waarmee patienten met een verhoogd risico op lange termijn bijwerkingen kunnen worden geidentificeerd, kunnen hierbij van grote waarde zijn. Toekomstig onderzoek zou zich moeten richten op de ontstaanswijze hiervan, zodat passende maatregelen in een vroeg stadium kunnen worden getroffen. Leefstijl speelt een belangrijke rol in de ontstaanswijze van bepaalde kankersoorten en bij de kans op het ontstaan van lange termijn bijwerkingen na kankerbehandelingen. Verandering van leefstijl heeft mogelijk een positief effect hierop en gezonde leefstijl moet in de volle breedte van het zorgstelsel worden gepropageerd. Daarnaast moet toekomstig onderzoek bij kankerpatienten op dit terrein zich focussen op therapietrouw, de invloed van intensiteit van fysieke training, dieetmaatregelen en optimale organisatie van leefstijlinterventies. Hierbij moet de patient met een eenvoudig nazorgplan centraal staan en zelf de regie hebben over het proces. Tenslotte moeten huisartsen meer betrokken zijn bij zorg voor kankeroverlevenden, de zorg ten aanzien van lange termijn bijwerkingen en leefstijladvies na kankerbehandeling. Een eerste stap zou bijvoorbeeld de ontwikkeling zijn van een huisartsenrichtlijn over zorg na kankerbehandeling.