شاخص کارایی عملکرد دانه، معیاری برای انتخاب ژنوتیپهای برتر لوبیا در شرایط تنش خشکی

شناسایی ژنوتیپ‌های لوبیا از لحاظ کارایی مصرف آب، در توسعه برنامه اصلاحی تولید ارقام کارآمد از نظر مصرف آب در شرایط کمبود آب اهمیت دارد. برای شناخت بهتر واکنش ارقام به کمبود آب، از شاخص‌های مختلف استفاده می-شود. یکی از شاخص‌هایی که می‌تواند در انتخاب ژنوتیپ‌های برتر در شرایط تنش به برنامه اصلاحی کمک کند، شاخص کارایی عملکرد است. بنابراین، برای تعیین عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص کارایی عملکرد لوبیا در شرایط تنش کمبود آب، این آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. شرایط آبیاری (نرمال و تنش) در کرت‌های اصلی و هشت ژنوتیپ لوبیا در کرت‌های فرعی بررسی شدند. تجزیه واریانس صفات نشان داد که دوره رشد، عملکرد و اجزای عملکرد در ژنوتیپ‌های مورد بررسی تفاوت معنی‌دار داشتند. تنش کمبود آب باعث کاهش 47 درصدی عملکرد دانه ژنوتیپ‌ها شد. ژنوتیپ‌های AND1007 و COS16 به‌ترتیب بیشترین شاخص کارایی عملکرد دانه را داشتند. این دو ژنوتیپ به‌همراه WA4502-1 و MCD4011 به‌عنوان مصرف کنندگان کارآمد آب گروه‌بندی شدند. بر اساس شاخص‌های حساسیت و مقاومت به خشکی، بهترین ژنوتیپ‌ها AND1007، COS16 و MCD4011 بودند. با توجه به نتایج این آزمایش، شاخص کارایی عملکرد دانه معیار مناسبی برای تعیین واکنش ژنوتیپ‌های لوبیا به تنش کمبود آب است. ارقامی که در شرایط تنش عملکرد بیشتری تولید می-کنند و به آبیاری مطلوب واکنش خوبی نشان می‌دهند، مطلوب‌ترین ژنوتیپ‌ها هستند زیرا قادر به حفظ پتانسیل عملکرد بالای خود در طیف گسترده‌ای از آب قابل دسترس هستند.