Fitozom formülasyonundan berberin miktar tayini için HPLC yönteminin geliştirilmesi ve analitik validasyonu

Bitkilerden elde edilen aktif bilesenlerin onemli bir bolumu, uzun yan zincirlere ve yuksek polariteye sahiptir. Bu da gastrointestinal mukozadan veya deriden pasif difuzyonla emilime engel teskil etmektedir. Bu noktada, ‘fito-fosfolipid’ veya ‘fitozom’ olarak adlandirilan yeni komplekslestirme teknigi, absorbsiyonu kolaylastirmak ve biyoyararlanimi artirmakta onemli bir rol oynamaktadir. Fitozomlar, bitkisel kaynakli etkin maddelerin soya lesitini gibi dogal fosfolipidlerle uygun bir solvan/solvan sisteminde kompleks olusturmasi sonucu olusan yapilardir. Fitozom formulasyonlarinin karakterizasyonlarinin yapilmasi amaciyla partikul boyutu olcumu, etken madde salim hizi tayini, erime noktasi tayini gibi in vitro testler yapilir. Enkapsulasyon etkinligi de olcumu yapilarak degerlendirilen bir diger parametredir. Formulasyon icinde tutulan etken maddenin %’de olarak ifadesidir. Bu calismada fitozom yapisinda tutulamayan serbest aktif bilesenin uygun bir yontemle olculmesi sonucu elde edilmistir. Calismada fitozom formulasyonlarindaki berberin miktarini tayin etmek amaciyla HPLC metodunun gelistirilmesi ve analitik validasyonunun yapilmasi amaclanmistir. HPLC analizleri Agilent 1260 Infinity II cihazinda Zorbax Eclipse Plus C18 (100 mm x 4.6 mm x 3.5 µm) kolonda, 1 mL/dk akis hizinda yapilmistir. Berberin fitozom formulasyonundan berberinin miktar tayininin yapilmasi amaciyla HPLC miktar tayini yontemi gelistirilmis ve ilgili ICH kilavuzuna gore valide edilmistir. Berberinin fitozom formulasyonlarinda bulunan yardimci maddelerden ayrilarak miktar tayinin yapilabilmesi onemlidir. Bu noktada analitik validasyon parametrelerinden ozgunluk detayli olarak degerlendirilmistir. Gelistirilen yontem ozgunluk, dogrusallik ve araligi, dogruluk, kesinlik, geri elde edilebilirlik parametreleri yonunden degerlendirilmis ve berberinin miktar tayini icin guvenilir oldugu belirlenmistir.