بررسی اثر شکل تله و پخش کننده فرومون جنسی در شکار پروانههای نر جوانهخوار بلوط

برای پایش جمعیت و یا کنترل پروانه جوانه‌خوار بلوط Tortrixviridana(Lep.: Tortricidae) استفاده از فرومون جنسی مهم می‌باشد. از فاکتورهای مؤثر برای جلب و شکار پروانه‌های نر، شکل تله و پخش کننده فرومون می‌باشد. در این تحقیق مقایسه 4 نوع شکل تله‌ شامل تله‌های دلتا، لوله‌ای، مکعب مستطیلی و بالی، در میزان جلب و شکار پروانه‌های نر در سه استان آذربایجان غربی، کردستان و فارس انجام شد. آزمایش در هر منطقه با چهار تیمار و چهار تکرار (هر تکرار شامل 3-2 تله) انجام شد. تله‌ها هنگام ظهور اولین پروانه‌های نر در طبیعت نصب و سپس پروانه‌های نر شکار شده شمارش شدند. آزمایش مشابهی برای بررسی تأثیر پخش کننده فرومون با استفاده از 6 نوع کپسول در تله‌های دلتا طراحی و در جنگل‌های استان آذربایجان غربی انجام شد. کلیه شرایط همانند آزمایش قبل بود. نتایج مربوط به بررسی اثر شکل تله در میزان شکار جوانه‌خوار بلوط چنین نشان داد که بیشترین میزان جلب در استان آذربایجان غربی مربوط به تله‌های دلتا با میانگین 2/5± 66/110 حشره به ازاء هر تله بود. در استان‌ کردستان، بیشترین میزان جلب حشرات نر مربوط به تله‌ لوله‌ای با میانگین 95/9± 1/59 عدد به ازاء هر تله بوده و با تله‌های دلتا و مستطیل در یک گروه قرار گرفت. در استان فارس که تراکم جمعیت آفت کمتر بود، تله لوله‌ای با میانگین 5/2±2/15 حشره به ازاء هر تله بیشترین شکار حشره را داشت و البته با سایر تله‌های در یک گروه قرار گرفته و تفاوت معنی‌داری را نشان نداد. بنابراین در شرایط تراکم زیاد و یا متوسط آفت شکل تله در جلب حشره نر مؤثر است. بررسی نشان داد که نوع کپسول پخش کننده فرومون در میزان جلب این حشره نیز نقش دارد. کپسول‌های با یک روزنه خروجی و از جنس سیلیکون نرم با میزان شکار 2/24±25/114 و (01/0p <) حشره و کپسول‌های‌ پخش کننده از جنس لاستیک نرم با یک روزنه خروجی با میانگین جلب 36/13±7/322 حشره نسبت به سایر کپسول‌ها تأثیر بیشتری در میزان جلب حشره نشان دادند.