Stymulacja dwupunktowa prawej komory jako alternatywna metoda leczenia pacjentów z asynchronią lewokomorową po nieudanej implantacji elektrody lewokomorowej układu resynchronizującego

Wstep : Stymulacja resynchronizująca serca (CRT) jest uznaną metodą leczenia wyselekcjonowanych pacjentow z zaawansowaną niewydolnością serca, lecz u 5-15% chorych warunki anatomiczne uniemozliwiają implantacje elektrody lewokomorowej. Epikardialna implantacja wiąze sie z ryzykiem powiklan okolooperacyjnych, zwieksza koszty zabiegu i jest dostepna tylko w ośrodkach, w ktorych istnieje mozliwośc przeprowadzenia procedur kardiochirurgicznych. Istnieją dane świadczące, ze stymulacja 2-punktowa w prawej komorze poprawia parametry hemodynamiczne w porownaniu z klasyczną stymulacją wierzcholkową, zwlaszcza u pacjentow z niewydolnością serca. Celem pracy byla kliniczna oraz echokardiograficzna ocena osob, u ktorych z powodow technicznych (anatomicznych bądź elektrofizjologicznych) nie zdolano implantowac w poządanym miejscu elektrody lewokomorowej przez zatoke wiencową i u ktorych implantowano uklad stymulujący z 2-punktową stymulacją prawej komory. Material i metody : Badania przeprowadzono u 8 chorych w wieku śr. 65 ± 9 lat, u ktorych ze wzgledu na trudności techniczne implantowano uklad z 2-punktową stymulacją prawej komory. Wszyscy pacjenci mieli wskazania do implantacji CRT. U 3 chorych rozpoznano kardiomiopatie pozawalową, u pozostalych 5 - idiopatyczną kardiomiopatie zastoinową. U wszystkich pacjentow wystepowala znacząca (IV klasa czynnościowa wg NYHA), skurczowa (śr. LVEF = 22%) niewydolnośc serca i znaczące zaburzenia przewodzenia miedzykomorowego (śr. czas trwania zespolow QRS = 180 ms). Pacjenci otrzymali przedsionkowo-komorowy uklad stymulujący z dodatkową elektrodą w drodze odplywu prawej komory oraz stymulator Stratos LV. Wyniki : U kazdego z pacjentow po wlączeniu 2-punktowej stymulacji prawej komory pokonanywany dystans podczas 6-minutowego marszu wydluzyl sie w porownaniu z testem wykonanym przy natywnej aktywacji komor, a średnia roznica pokonanego dystansu byla istotna statystycznie. Stymulacja 2-punktowa w prawej komorze nie spowodowala znamiennej roznicy w średniej szerokości zespolow QRS w elektrokardiogramie rejestrowanym przed zabiegiem (aktywacja natywna) i po zabiegu (rytm stymulatorowy). W badaniu echokardigraficznym wykazano, ze po zastosowaniu 2-punktowej stymulacji prawej komory wskaźnik asynchronii miedzykomorowej ulegl istotnemu zmniejszeniu w porownaniu z badaniem podstawowym. Znamiennie zmniejszyl sie wymiar skurczowy lewej komory, ktoremu towarzyszyl istotny wzrost frakcji wyrzutowej, pojemności minutowej i wskaźnika sercowego. Wniosek : Stymulacja 2-punktowa prawej komory moze byc interesującą opcją terapeutyczną dla pacjentow ze wskazaniami do resynchronizacji serca i nieudaną probą implantacji elektrody lewokomorowej.