Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Genotiplerinde Özellikler Arası İlişkiler ve Path Analizi

Bugday temel besin grubu olan vitaminler, mineraller, karbonhidratlar, lif ve dig er besin ogelerini icermeleri nedeniyle dunyada ve ulkemizde insan beslenmesinde onemli bir yere sahiptir. Ayrica dunya aclik sorununun cozumunde temel tahil turlerinden birisidir. Islah programlarinin daha basarili olabilmesi icin verim, verim ogeleri ve kalite ozellikleri arasinda olusan dogrudan ve dolayli etkilesimlerin birbirinden ayrilmasi ve ayrintili bir sekilde incelenmesi gerekmektedir. Bu calisma, 9 adet ekmeklik bugday hatti, 4 adet tescilli cesit ve 1 adet ileri hattan olusan 14 adet genotipte bazi verim komponentlerinin tane verimi uzerinde dogrudan ve dolayli etkilerini iki farkli yilda incelemek amaciyla yapilmistir. Denemeler 2013-2014 ve 2014-2015 bugday yetistirme mevsiminde, tesaduf bloklari deneme desenine gore 3 tekerrurlu olarak kurulmustur. Elde edilen sonuclara gore tane verimi ile 1000 tane agirligi arasinda olumsuz yonde onemli, diger ozellikler ile onemsiz korelasyon degerleri saptanmistir. Path analizi sonuclarina gore tane verimine en yuksek dogrudan etkiyi ilk yilda m 2 ’de basak sayisi ve hektolitre agirligi gosterir iken ikinci yilda bitki boyu ve hektolitre agirligi ozellikleri yapmistir. 1000 tane agirliginin tane verimine dogrudan etkisi her iki yilda da olumsuz yonde gerceklesmistir. Bu veriler isiginda tane verimini arttirmak icin verime dogrudan olumlu etki yapan bu ozellikler seleksiyon kriteri olarak dikkate alinmali ve bundan sonraki bugday islah programlarinda uzerinde durulmalidir.