Integration of kinetics in risk assessment strategies

Bij de beoordeling van schadelijke effecten van chemische stoffen is het van belang gegevens toe te voegen over de manier waarop stoffen zich in het lichaam gedragen (de kinetiek). Wordt een stof bijvoorbeeld door de darm opgenomen of direct uitgescheiden? Blijft het in vetcellen zitten? Met deze kennis kunnen de gezondheidsrisico's van een stof nauwkeuriger worden ingeschat. Ook zijn er minder proefdieren nodig, onder andere omdat bepaalde testen dan niet meer nodig zijn. Daarnaast kan worden voorkomen dat proeven opnieuw uitgevoerd moeten worden, wat in het huidige systeem aan de orde is als bijvoorbeeld achteraf de dosering van de te onderzoeken stof te hoog blijkt te zijn geweest of de gebruikte diersoort niet representatief blijkt voor de geteste stof. Dit blijkt uit een evaluatie van het RIVM naar de voordelen van informatie over kinetiek voor de beoordeling van schadelijke eigenschappen van stoffen. Hierin is ook beschreven hoe de kinetiek meer geintegreerd kan worden in beoordelingssystemen en op welke manier zo min mogelijk of zelfs geen proefdieren nodig zijn. Dit is van belang omdat er al enkele jaren wordt gewerkt aan een nieuwe strategie voor risicobeoordelingen van chemische stoffen waarvoor zo min mogelijk of geen proefdieren nodig zijn. Het idee daarvan is dat stoffen worden getest in cellen (in vitro) in plaats van in hele dieren (in vivo). Kennis van kinetiek is dan essentieel om de vertaalslag te kunnen maken van het gedrag van stoffen in cellen naar het hele lichaam. Momenteel worden kinetische gegevens wel gebruikt bij risicobeoordelingen, maar nog niet (optimaal) voor alle beoordelingskaders (wel voor geneesmiddelen, niet voor industriele stoffen). Deze evaluatie beschrijft de beschikbare (in vitro) methoden om informatie over de kinetiek te verkrijgen en op welke wijze deze methoden zouden kunnen worden ingezet in een risicobeoordelingsstrategie. In vervolgonderzoek zullen deze methoden worden beoordeeld op hun toegevoegde waarde, beperkingen en kosten. Daarnaast zal worden uitgezocht welke kinetiek-informatie minimaal nodig is om de vertaalslag te kunnen maken van de werking van een stof in cellen naar een heel lichaam.