تحلیل اسطوره جمشید نقل شده در شاهنامه و تواریخ اسلامی با رویکرد نقد کهن الگویی

چکیدهتمامی مضامین اسطوره‌ای و جهان بینی اقوام ابتدایی و مفاهیم مذهبی ملل مختلف که نشان دهنده نمونه‌های عام سلوک آدمی است را باید کهن‌الگو نامید، این مضامین اسطوره‌ای در جوامع مختلف تکرار شونده و مشترک می‌باشند. در اسطوره جمشید که در شاهنامه و برخی دیگر از آثار نویسندگان مسلمان نقل شده است نیز همچون اسطوره‌های سراسر جهان می‌توان نقش آفرینی کهن‌الگوها را مشاهده کرد و بر اساس این کهن‌الگوها می‌توان اسطوره مورد نظر را تحلیل کرد. پژوهش حاضر با رویکرد نقد کهن‌الگویی و به روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس داده‌ها کتابخانه‌ای تدوین شده و هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل برخی از مهمترین کهن‌الگوهای موجود در اسطوره جمشید نقل شده در شاهنامه و تطبیق آن‌ با مهمترین آثار تاریخی نویسندگان مسلمان که اسطوره جمشید را نقل کرده‌اند می‌باشد. نتایج به دست آمده حکایت از آن دارد که در شاهنامه و دیگر آثار ذکر شده نقش آفرینی کهن‌الگوهایی همچون: کهن‌الگوی نبرد خیر و شر (کهن‌الگوی نبرد قهرمان و ضد قهرمان)، کهن‌الگوی آرمان‌شهر، کهن‌الگوی پرواز، کهن‌الگوی جشن سال نو، کهن‌الگوی عمر طولانی، کهن‌الگوی گناه بر اثر فریب خوردن از نیروهای اهریمنی، کهن‌الگوی سایه، کهن‌الگوی نقاب، کهن‌الگوی مجازات و ... مشاهده می‌شود و بر اساس این کهن‌الگوها می‌توان اسطوره جمشید را تحلیل کرد.